De landen die zijn aangesloten bij de Verenigde Naties hebben gezamenlijk de Sustainable Development Goals (SDGs) ontwikkeld: 17 doelstellingen die ervoor zorgen dat de wereld in 2030 een betere plek is om te leven. Avans Hogeschool gebruikt deze SDGs om duurzaamheid verder uit te rollen binnen de hogeschool. Lidwien Jacobs, docent en programmamanager van honoursprogramma Chance, vertelt hoe de SDGs zich verhouden tot het onderwijs.
Voordat de SDGs in 2015 verschenen, hadden we het bij Avans vooral over 'duurzaam doen'. 'Het nieuwe gewoon' noemden wij dat binnen Avans, en het leek een behapbare opdracht. De SDGs maakten duurzaamheid duidelijk veel breder dan climate change, zero waste, met maar liefst 17 relevante thema’s. Veel beroepen vragen in het licht van deze SDGs om een andere invulling. En daar willen wij als hogeschool op inspringen.
Samenspel tussen professionals
Zo vraagt duurzaamheid om een samenspel tussen professionals uit allerlei hoeken. Neem bijvoorbeeld een elektrische auto om duurzaam en veilig te rijden. De competentieset om die te ontwikkelen, is niet te vinden in één beroep. Interdisciplinair is het toverwoord. We hebben professionals nodig die over hun eigen vakgebied heen kijken om zo innovatieve initiatieven te ontwikkelen. En dat vraagt om een ander onderwijssysteem.
Opleidingen zullen verbreden. Competenties worden toegevoegd. Studenten van dezelfde opleiding hoeven wellicht niet meer exact hetzelfde pad te bewandelen. Vooruitdenken op het toekomstige werkveld. Dát is nodig om duurzaamheidsinnovaties te ontwikkelen.
De SDG-bekwame docent
Als we het onderwijs willen vernieuwen, is een grote rol weggelegd voor docenten. Een interessante vraag is welke eigenschappen een SDG-bekwame docent heeft. Bij Avans onderzoeken we dat met het honoursprogramma Chance. In dit programma experimenteren docenten met werkvormen die passen bij de interdisciplinaire aanpak. Hieruit kwam een lijstje aan vaardigheden.
Docent-onderzoekers die de SDGs meenemen in hun onderwijs:
- stimuleren studenten om hun vraagstelling in het licht van SDGs breed genoeg te maken
- sporen studenten aan om hun onderzoekresultaten volgens SDGs te bekijken en helpen hen om die reflecties te verdiepen
- verwoorden onder andere vraagstukken, dilemma’s en effecten in termen van SDGs.
Ze richten hun aandacht daarbij op:
- lesstof en projectopdrachten
- vakliteratuur met nieuwe paradigma’s
- morele afwegingen bij dilemma’s en voorbeeldgedrag
- beroepspraktijk.
SDG Hotspot: sprong naar duurzaam
Dankzij het programma Avans Duurzaam zijn mooie initiatieven opgezet. Hiermee gaven de academies vorm aan het AISHE-certificaat voor duurzaam onderwijs. Onderwijsprofessionals kunnen zich individueel en interdisciplinair verdiepen bij SDG-trainingen. Maar er is meer nodig. Daarom neemt de SDG Hotspot het stokje over van Avans Duurzaam.
Inspire, learn, create
De SDG Hotspot ondersteunt de onderwijsprofessionals bij het implementeren van de SDGs. In 2020 bestaat het kernteam uit 3 collega’s die zich hier parttime mee bezighouden.
De SDG Hotspot beslaat 3 onderdelen:
- Inspire
De SDG Hotspot inspireert de organisatie over de SDG-focus voor onderwijs en onderzoek door kennis te delen en opleidingen te verbinden. - Learn
De SDG Hotspot leert docenten hoe ze de SDGs mee kunnen nemen in hun onderwijs met een professionaliseringsaanbod en teamdagen. - Create
De SDG Hotspot creëert samen met een team docenten uit verschillende opleidingen SDG-Ateliers. Dat zijn flexibele onderwijsmodules die studenten een interdisciplinaire leerervaring bieden over de SDGs.
Inspirerende alumni
Met dit aanbod wil de SDG Hotspot docenten en onderwijscommissies inspireren met andere hogescholen als partners. Zo kunnen uiteindelijk álle 100.000 studenten die jaarlijks het hbo verlaten op hun beurt de beroepsomgeving inspireren met het nieuwe gewoon.