Het zijn spannende tijden. Tijdens een presentatie die ik bijwoonde begon een gastspreker met een opsomming van de plagen waar we nu in de wereld mee te maken hebben: oorlog in Oekraïne, de klimaatcrisis, hoge inflatie en de sluimerende pandemie.
Het is een rijtje dat gemakkelijk tot somberheid zou kunnen leiden en waardoor je jezelf zou kunnen verliezen in pessimisme. Maar dat is niet hoe ik gebakken ben. Ik hou me vast aan wat filosoof Immanuel Kant meer dan 200 jaar geleden al bondig verwoordde: ‘Optimisme is een morele plicht’.
Precies dat optimisme zie ik bij onze studenten. Tijdens het congres van de Vereniging Hogescholen werden de hbo-helden geëerd, onder wie Avans-studenten Lisa Heyman en Nick den Bol, de bedenkers van de afstudeerboom. Hun initiatief illustreert het optimisme, maar ook het realisme bij studenten. Gekoppeld aan het zoeken naar oplossingen en het in de praktijk brengen daarvan. Door elke afstudeerder van Avans een boom te schenken moet er een bos van 24 hectare ontstaan. Het bos groeit al.
Studenten als Nick en Lisa tonen aan dat deze generatie gefocust is op het goede doen en een optimistische blik heeft op de toekomst. Voor mij is een optimistische blik de enige manier om de toekomst te benaderen. Natuurlijk overkomt mij ook wel eens het omgekeerde. Begin juni hadden we Avans Live. Het festival waarbij we elkaar eindelijk weer eens massaal konden ontmoeten, vond plaats op een dag die welhaast zeker zou verregenen. In mijn auto op weg naar het feest was ik bang dat het in het water zou vallen en dat die sfeer de overhand zou krijgen.
Maar het omgekeerde was het geval. Het was feest, regen of niet. Studenten, medewerkers en hun introducés waren ongelooflijk blij elkaar te ontmoeten. Ik moest mijn verwachting bijstellen, gelukkig. Maar als iedereen met die sombere verwachting naar deze dag was gekomen, dan was het misschien wel nooit zo mooi geworden.
De mooie sfeer op zo’n dag en het initiatief van Nick en Lisa benadrukken het belang om met positivisme de wereld tegemoet te treden. Die optimistische houding leeft bij medewerkers in het onderwijs, die zie ik bij de studenten en die heb ik. Natuurlijk, er komt van alles op ons af, maar de uitkomst hangt af van hoe je erin stapt.
Denk daaraan als je deze zomer even afstand neemt van je studie, om daarna met frisse ideeën aan een nieuw schooljaar te beginnen. Want zonder naïef te zijn over wat er gebeurt in de wereld: er komen kansen, er ontstaan mooie verbindingen en er gebeurt ook veel goeds. Zo planten we aan het eind van je studie, na je afstuderen, ook jouw afstudeerboom. Hou de focus op het goede. Geheel in lijn met de uitspraak die toegeschreven wordt aan Maarten Luther: ‘Ook als ik zou weten dat morgen de wereld vergaat, zou ik nog steeds een appelboom planten.’
