Hoger onderwijs instellingen in Nederland creëren steeds meer mogelijkheden om flexibelere leertrajecten aan te bieden, bijvoorbeeld door studenten inhoudelijke keuzevrijheid te bieden op curriculumniveau. Zo ook binnen Avans Hogeschool, waarbij voltijdstudenten vanaf 2025 25% van het curriculum vrij mogen kiezen.

Een potentieel voordeel van inhoudelijke keuzevrijheid op curriculumniveau in termen van ‘leren’ is dat het de intrinsieke motivatie van studenten kan vergroten. Studenten kunnen namelijk (inhoudelijke) keuzes maken op basis van persoonlijke interesses, doelen en waarden. Het is echter een open vraag of studenten dergelijke keuzes maken. 

Het beperkte beschikbare onderzoek naar keuzemodules in het universitair onderwijs suggereert bijvoorbeeld dat de keuzes van studenten over het algemeen gebaseerd zijn op intrinsiek gemotiveerde factoren, maar nog vaker op basis van extrinsiek gemotiveerde factoren. Bovendien is er een risico dat studenten minder passende modules kiezen als ze worden gehinderd door besluiteloosheid, onvoldoende of onjuiste informatievoorziening, of als ze deze informatie niet goed gebruiken in hun keuzeproces. Bijgevolg kunnen de potentiële voordelen van modularisering in termen van leren teniet worden gedaan.   

Onderzoeksvragen

Daarom wordt in dit project onderzocht hoe leerlingen keuzes maken wanneer ze inhoudelijke keuzevrijheid krijgen, wat hen hierin stimuleert en belemmert en welke motieven aan hun keuzes ten grondslag liggen. Tevens kijken we hoe deze keuzes zich verhouden tot intrinsieke motivatie om te leren, leerinspanning en prestatie. 

Momenteel wordt een pilotstudie uitgevoerd binnen het minorenonderwijs van Avans Hogeschool. Hierin wordt het keuzeproces en de keuzemotieven van studenten onderzocht als zij een minor kiezen en gerelateerd aan hun leermotivatie, leerinspanning en prestatie. De resultaten zullen eind 2022 beschikbaar zijn.   

Ook betrokken bij dit onderzoek

•    Peter Verkoeijen, lector Brein & Leren van Avans Hogeschool
•    Esther van der Stappen, lector Digitale Didactiek van Avans Hogeschool.
•    Theo Nelissen, promovendus lectoraat Digitale Didactiek en onderzoeker Institutional Research van Avans Hogeschool. 
•    Dr. Vincent Hoogerheide, assistent professor aan de Universiteit Utrecht. 

Publicatie

Bekijk de publicatie Bewust leren kiezen in flexibel, modulair hoger onderwijs in de HBO-Kennisbank.