Economie als Gemeengoed

Avansdocenten Ilse Rovers en Merlijn Koch begonnen het nieuwe studiejaar goed, met een prestigieuze beurs op zak van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Hiermee kunnen ze promotieonderzoek doen. Wat is volgens hen de kracht van onderzoek doen als docent? En wat is de meerwaarde voor studenten?

Eind juni kwam het verlossende woord voor docent-onderzoekers Ilse en Merlijn: hun onderzoek is de komende 5 jaar verzekerd van financiering. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) kende de subsidie toe aan in totaal 23 docenten. “Fantastisch om te krijgen”, noemt Merlijn het. Hij is docent Management in de Zorg en onderzoeker bij het lectoraat Economy as a Common van het Centre of Expertise Brede Welvaart en Nieuw Ondernemerschap. Merlijn vindt de ruimte en zekerheid die de beurs biedt waardevol. “Ik was hoe dan ook wel begonnen, maar zonder beurs moet je gedurende de tijd blijven zoeken naar hoe je het financieel kunt regelen. Nu kan ik alle energie steken in mijn onderzoek.”

“Ik was zonder beurs ook gewoon verder gegaan, maar vind het mooi om deze bevestiging te krijgen”, vertelt Ilse Rovers. Zij is docent Environmental Science en onderzoeker bij het lectoraat Biobased Bouwen van het Centre of Expertise MNEXT. “Bij mij draait het niet om de mogelijkheid om doctor te worden. Ik vind het onderzoek naar mycelium based materials gewoon superleuk en interessant. Het belangrijkst is wat mij betreft dat ik daarmee verder kan.”

Schimmels en toekomstbewustzijn

Het is een uitdaging om jullie onderzoek in het kort uit te leggen. Kunnen jullie een poging doen?

Ilse: “Mycelium is de officiële naam voor het netwerk van draden dat bepaalde soorten schimmels vormen. Denk aan een klassieke rode paddenstoel met witte stippen in het bos. Je moet die zien als de ‘appel’ van het schimmelorganisme waar hij deel van uitmaakt. Dat organisme zit voor het grootste deel onder de grond, in de vorm van draden. Ik onderzoek de karaktereigenschappen van verschillende soorten myceliumschimmels en hoe we bijvoorbeeld organische bouwmaterialen kunnen maken met mycelium biocomposiet. Ook als duurzaam alternatief voor materiaal dat gebaseerd is op fossiele brandstoffen.”

Merlijn: “Mijn onderzoek draait om ‘toekomstbewustzijn’. Ik ben afgestudeerd in Humanistiek en altijd bezig geweest met de vraag ‘waarom zijn we hier op aarde?’. Ik werk ook als coach bij Resilians, dat veerkracht en vitaliteit verbetert bij werknemers. Wanneer ik mensen daar vraag hoe ze zelf naar de toekomst kijken en waar ze over 30 of 40 jaar trots op zullen zijn, vinden ze dat vaak moeilijk te beantwoorden. Vooral omdat de wereld om hen heen steeds sneller verandert en mensen met grotere uitdagingen te maken krijgen. Neem het klimaat.”

“Tegelijkertijd leven we in een systeem waaraan je je moeilijk lijkt te kunnen onttrekken. Dus werken mensen ook mee aan een verslechtering van de wereld, terwijl ze dat eigenlijk niet willen. Hoe voeg je betekenis toe aan je leven als het steeds moeilijker wordt om vooruit te kijken en de toekomst te kunnen verbeelden? In mijn promotietraject ga ik met studenten en docenten van Avans uitzoeken hoe je toekomstbewustzijn ontwikkelt. Dat resulteert in een lesmodule hierover, die we kunnen gebruiken in ons onderwijs. En ik onderzoek hoe studenten nadenken over de toekomst; hoe ze een andere toekomst voor de maatschappij vertalen naar ideeën over hoe hun persoonlijke leven eruitziet.”

Helemaal vastbijten

Hoe kwamen jullie erop om onderzoek te gaan doen?

Merlijn: “Het begon met een wens. Als docent en coach en raakte ik het onderwerp toekomstbewustzijn wel eens aan, bijvoorbeeld in een training timemanagement of persoonlijk leiderschap. Maar tot échte verdieping kwam het niet. En ik wilde me graag eens helemaal vastbijten in het onderwerp.”

Ilse: “Ik ben begonnen als docent. Een flink aantal collega’s zat al bij een van de lectoraten van MNEXT. ‘Wil je dat ook niet?’ vroegen ze soms. ‘Alleen als er een onderzoek is dat ik superleuk vind om te doen’, antwoordde ik dan. Toen ging de trekker van het onderzoek over mycelium biocomposieten weg en kon ik die plek opvullen. Ik ben bioloog en vond altijd al dat schimmels een onderbelichte groep zijn in de ecologie. Nu is dit onderwerp best ‘upcoming’, zeker door de combinatie met duurzaamheid.”

Waarom is het goed als docenten onderzoek doen?

Ilse: “De kennis die ik uit mijn onderzoek haal, neem ik mee in mijn lessen. En de houding die je als onderzoeker nodig hebt, probeer ik ook op mijn studenten over te brengen. Probeer altijd dieper op de achterliggende vraag of het achterliggende probleem in te gaan. Staar je niet blind op de oplossing die je in eerste instantie hebt bedacht. Misschien heb je helemaal geen drukknop nodig, maar een klittenbandje. Ga op zoek naar een oplossing die past. Die manier van denken probeer ik altijd mee te geven aan mijn studenten.

Merlijn: “Ik doe nu 3 dingen: lesgeven, coaching en onderzoek. Ik merk dat die activiteiten elkaar enorm versterken. Mijn onderzoek geeft veel inspiratie om anders te kijken naar bijvoorbeeld mijn lessen. Neem de Sustainable Development Goals (SDG’s), die we ook bij Avans als uitgangspunt hebben. Door mijn werk in het lectoraat doe ik daar diepgaandere kennis van op. Ik heb gemerkt dat dat me zicht geeft op wat de SDG’s nu écht betekenen voor het curriculum. En voor je denkbeelden over de economie, die toch vaak nog de basis vormen voor de lesstof bij onze academie.”

Positief voor studenten

Levert dit ook meer mogelijkheden op voor studenten?

Merlijn: “Zeker. Zij bepalen zelf mede hoe hun onderwijs eruit gaat zien. In dit geval dus binnen de module over toekomstbewustzijn die ik met andere docenten ontwikkel. Samen met studenten bekijk ik in de praktijk doorlopend wat wel en niet werkt. Het geeft studenten dus invloed en uiteindelijk levert het voor hen het eindproduct op waar ze het meeste aan hebben.”

Ilse: “Het is voor studenten sowieso positief dat Avans meer insteekt op onderzoek. Daardoor kunnen we bijvoorbeeld werken in grotere en meer geavanceerde labs. Dat levert voor studenten weer betere mogelijkheden op om ervaring op te doen. Daarnaast zie je ook dat er meer samenwerkingen met bijvoorbeeld universiteiten ontstaan. In mijn geval is dat Universiteit Utrecht, waar ik promoveer. Daardoor kunnen onderzoekswerkzaamheden uit die verschillende instellingen verweven worden, en dat levert ook weer meer mogelijkheden op voor Avansstudenten.”

Wat raad je collega’s aan die dit ook willen doen?

Merlijn: “Praat erover, met collega’s, leidinggevenden en mensen van de Centres of Expertise. Zeker als je twijfelt of je het kunt, helpen hun enthousiasme en aanmoedigingen. Neem de tijd voor de vraag ‘wat wil ik onderzoeken?’. Maar ook om je begeleidingsteam te vinden. Pak het zorgvuldig aan, dat levert uiteindelijk het beste resultaat op.”

Ilse: “Als je een onderzoekende geest hebt, raad ik sowieso aan om je in onderzoek te verdiepen. En het is echt leuk om te doen, samen met het werkveld ergens je tanden in zetten en een stap of stapje verder komen. Je vergroot op die manier ook je eigen netwerk, dat van het lectoraat en uiteindelijk het netwerk van Avans. Wat weer positief uitwerkt op je onderzoek en je onderwijs. Ik denk dat veel collega’s heel blij worden als ze dit pad inslaan.”