Sinds de coronapandemie kunnen we er niet omheen: de overdracht van virussen van dier op mens en vice versa. Door het groeiende besef van de risico’s van deze mens-dier overdraagbare virussen is er steeds meer aandacht voor vanuit de politiek. Door innovatievere diagnostiek te ontwikkelen en implementeren op varkensbedrijven krijgen we meer inzicht in de ontwikkeling en verspreiding van varkensinfluenza. Dit inzicht helpt bij het voorkomen van en handelen bij de aanwezigheid van varkensgriep. Voor het opzetten en implementeren van deze methode ontvangt het lectoraat Analysetechnieken in de Life Science van Centre of Expertise Perspectief in Gezondheid voor het MOEDIG project een RAAK-PRO subsidie.
Kruisbesmetting tussen dier en mens
Influenza A virussen veroorzaken virusinfecties bij mensen én dieren. Influenza virussen zijn bovendien potentieel zoönotische virussen, waarbij kruisbesmettingen tussen diersoorten en mensen in verschillende richtingen kunnen optreden. Sinds de coronapandemie is er een groeiend besef in onze samenleving van deze besmettingsrisico’s, ook wel zoönoserisico’s genaamd, en de verbondenheid tussen de gezondheid van mens en dier
Naast dat influenza, ook wel bekend als griep, vervelend is, heeft het ook een negatieve impact op de economie, de volksgezondheid, diergezondheid en het dierenwelzijn van met name commercieel gehouden varkens en kippen. Niet vreemd dat het huidige kabinet onlangs de wens uitsprak om mensen op de hoogte te brengen van deze risico’s en hoe deze te voorkomen zijn.
Het MOEDIG project
Het Moleculaire Epidemiologische Diagnostiek voor Interventiemogelijkheden ten aanzien van Griep, oftewel MOEDIG, project ontwikkelt en implementeert een innovatieve methode om influenza A virussen op te sporen bij varkens.
Om beter zicht te krijgen op de uitwisseling van genetische elementen bij influenza A virussen en zo meer inzicht op de evolutie, de risico's en potentiële uitbraken van varkensgriep, zijn namelijk innovatievere diagnostiekmethodes nodig. De huidige diagnostiek toont wel een besmetting aan, maar bijvoorbeeld niet welke variant. Dit inzicht in ontwikkeling en verspreiding van virussen is echter wel nodig om controle te houden in het geval van een uitbraak bij varkensbedrijven.
“Samen met de partners van dit subsidieproject willen we de varkensdiagnostiek voor griepvirussen verbeteren. Nu krijgen varkensdierenartsen die monsters naar Royal GD sturen een PCR-uitslag terug met een positief of negatief testresultaat. Na dit project willen hen bijvoorbeeld ook kunnen vertellen om welk type influenzavirus het precies gaat, en welk type vaccin hierbij het beste past. Hiervoor gaat Royal GD gebruik maken van de nieuwste methodes om erfelijk materiaal van virussen te lezen, te interpreteren, en om deze informatie om te zetten in een uitslag waar de dierenarts mee verder kan”, vertelt Erhard van der Vries, viroloog bij Royal GD.
Dataprivacy veehouders
Aangezien het vertrouwelijk beschikbaar maken van data een belangrijk component is voor alle betrokkenen, is de connectie gemaakt met het lectoraat Data Science & ICT (DSI), een ander lectoraat bij het Centre of Expertise Perspectief in Gezondheid. Zij brengen binnen dit project advies uit over hoe data veilig moeten worden verzameld, opgeslagen, gedeeld en verwerkt.
Zoönose-geletterdheid, maatschappelijke bewustwording
Daarnaast besteed dit project aandacht aan het vaststellen en vergroten van de zoönose-geletterdheid en bewustwording onder varkenshouders en relevante stakeholders ten aanzien van influenza. Uiteindelijk vertaalt het gewonnen inzicht in de ontwikkeling en verspreiding van varkensinfluenza op een varkenshouderij zich naar beter handelsperspectief voor de varkenshouders bij het voorkómen van als ook het handelen in geval van een uitbraak.
Samenwerking
Het consortium van dit MOEDIG project is een samenwerking tussen Avans Hogeschool (als penvoerder), Royal GD, Provincie Noord-Brabant, GGD Hart van Brabant. Ook maakt de wetenschappelijke instelling Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht (UU) deel uit van het consortium. Het MKB-bedrijf, de Varkenspraktijk, is een gevarieerd team van varkensartsen en direct betrokken bij de varkenshouderijen. De Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV) neemt als belangenbehartiger van de collectieve varkenshouderijsector deel.
Voor dit project ontvangen zij een RAAK-PRO subsidie van regieorgaan SIA.