Wat zijn de effecten van criminele geldstromen op de legale economie? En hoe pak je die geldstromen aan? Dat leren studenten van Avans Hogeschool in de nieuwe minor Georganiseerde criminaliteit – Follow The Money, die in februari 2025 start. Docent-onderzoeker Sanne Verhoeven en associate lector Thom Snaphaan ontwikkelen de minor samen met andere docenten, onderzoekers en het werkveld. Sanne: “Als student leer je om verschillende perspectieven te begrijpen. Dat helpt om tot een integrale aanpak van criminele geldstromen te komen.”
Of je nu student Accountancy, Finance & Control of Integrale Veiligheidskunde bent, of misschien wel een andere opleiding volgt: de nieuwe minor Georganiseerde criminaliteit – Follow The Money richt zich op een brede doelgroep. “Als je maar interesse hebt om meer te weten te komen over criminele geldstromen, de impact ervan en de aanpak.”
Aan het woord is Sanne Verhoeven, die samen met Thom Snaphaan aan de basis staat van deze nieuwe minor. Over de brede doelgroep zegt zij: “We willen studenten vanuit verschillende perspectieven naar de aanpak van criminele geldstromen laten kijken. Het probleemgeoriënteerd en vanuit verschillende perspectieven beschouwen van georganiseerde criminaliteit staat centraal. Wat kun je leren van de manier waarop de accountant, de politie en bijzondere opsporingsdiensten kijken naar geldstromen? Als je verschillende perspectieven leert begrijpen, helpt dat om tot een integrale aanpak van criminaliteit te komen.”
Van herkennen naar aanpakken
Tijdens het eerste blok van 10 weken staat het leren herkennen van criminele geldstromen centraal. Welke vormen van financiële criminaliteit zijn er? En wat zijn de bredere financiële aspecten van de georganiseerde criminaliteit? En welke methoden bestaan er om dit in kaart te brengen? “We willen dat studenten eerst inzicht krijgen in de effecten van criminele geldstromen op de legale economie”, legt Thom uit. “Dat ze zien hoe criminaliteit en geldstromen met elkaar verweven zijn. Wat is witwassen bijvoorbeeld? Je leert heel praktisch om signalen te herkennen.”
In het tweede blok, dat ook 10 weken duurt, verdiepen studenten zich in de aanpak van financiële criminaliteit. Thom: “Je leert dan welke interventies helpen om winstgedreven criminaliteit aan te pakken, maar ook welke partijen daarbij betrokken zijn en wie je waarvoor precies kunt benaderen. Zo leer je het hele spectrum van de keten kennen. In de praktijk gaan studenten ook in gesprek met verschillende belanghebbenden. Wanneer moet je overtuigen en wanneer schik je in? Dat weet je alleen als je leert te kijken vanuit het gezamenlijke probleem.”
Vizier op de praktijk
Partners zoals forensisch accountants, banken, de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) en de Financial Intelligence Unit (FIU) zijn nauw betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van het programma. Dat is niet voor niets, legt Sanne uit. “We willen zo veel mogelijk aansluiten bij de dagelijkse praktijk. Daarom betrekken we onze werkveldpartners actief bij de minor: we vragen of de minor aansluit op hun behoeften, of ze bereid zijn een gastcollege te geven en of ze willen meewerken aan een praktijkopdracht.”
Thom merkt in de praktijk dat de aanpak van criminaliteit en het financiële domein een hot topic is. “Ik was hiervoor actief binnen de Nederlandse rechtshandhaving. Daar waren ze al voorstander van een verdiepende module op dit vlak. De vraag naar een minor zoals deze komt echt uit de praktijk.”
Er is ook veel ruimte voor actuele zaken. “Afgelopen zomer was in het nieuws dat een parfumgroothandel ongemerkt was misbruikt door een crimineel witwasnetwerk om ruim 40 miljoen euro crimineel geld wit te wassen”, geeft Sanne een voorbeeld. “Je zou misschien willen dat de accountant alerter was geweest op signalen tijdens de jaarrekeningcontrole. Die bewustwording willen we bij onze studenten teweegbrengen.”
Samenwerking onderwijs en onderzoek
De nieuwe minor bewijst wederom dat de samenwerking tussen onderwijs, onderzoek en het werkveld cruciaal is om actuele vraagstukken aan te pakken. Sanne werkte voorheen alleen als docent: “Mijn academie organiseerde een bijeenkomst waarin onderzoekers zich voorstelden aan ons als docenten. De onderzoekers van het lectoraat Ondermijning vertelden toen veel verstand te hebben van indicatoren voor criminele inmenging, maar minder van geld. ‘Nou, dat hebben wij!’ was mijn reactie toen. Sindsdien ben ik actief bij dit lectoraat als docent-onderzoeker.”
De ‘onderwijs- en onderzoekskant’ vullen elkaar in meerdere opzichten aan, legt Thom uit: “Waar Sanne kennis en ervaring heeft op het gebied van accountancy, geldt dat voor een andere betrokken collega op het gebied van finance & control. Zelf neem ik onder andere mijn ervaring in de financiële aanpak van criminaliteit mee. Weer een andere collega, die is betrokken vanuit de opleiding Integrale Veiligheidskunde, heeft dan weer hele relevante juridische kennis. Ook qua netwerk vullen we elkaar aan: als onderzoekers hebben we vooral contacten binnen het veiligheidsdomein, het onderwijs kent de finance- en accountancykant goed.”
Meer informatie
Meer informatie over de minor Georganiseerde criminaliteit – Follow The Money is te vinden op de website Kies op Maat. Studenten kunnen zich nog tot 12 januari 2025 inschrijven.
In oktober richten we ons op Veiligheid & Veerkracht, een belangrijk thema van Avans. Een veilige en veerkrachtige samenleving, met weerbare inwoners die een goed leven leiden – daar zetten wij ons voor in. We doen praktijkgericht onderzoek en verbinden dat met onderwijs en werkveld. Door onze kennis te delen, stellen we professionals in staat om het verschil te maken.