Cyberaanvallen. Drugscriminaliteit. Migratiestromen. Andere gevolgen van klimaatverandering. Zomaar een aantal actuele veiligheidsvraagstukken die niet stoppen bij de landsgrenzen. Internationale samenwerking is dus geboden. Studenten en docenten van de opleiding Integrale Veiligheidskunde (IVK) in Den Bosch doen daarom mee aan het project SECUREU, samen met hogescholen uit Letland, Litouwen, Noorwegen, Finland en Spanje. Het doel: kennis en ervaringen uitwisselen op het gebied van security risk management en leren van elkaars aanpak. Docenten Jack Bergman en Bert Bambach zijn blij met het initiatief. “We zien dat studenten steeds vaker in een internationale context gaan werken.”
Integrale Veiligheidskunde: wat houdt die opleiding eigenlijk in? “Aan complexe veiligheidsvraagstukken zitten allerlei dimensies: juridisch, economisch, psychologisch, communicatief en bestuurskundig”, legt Bert uit. “Denk bijvoorbeeld aan cyberveiligheid en terrorisme. Om die vraagstukken op te lossen, heb je professionals nodig die het totaalplaatje met al die verschillende perspectieven overzien. Tijdens de opleiding IVK leer je om die disciplines te verbinden. En om op het juiste moment de juiste specialisten in te schakelen.”
Studiereis naar Riga
In steeds meer sectoren is internationale samenwerking zichtbaar. Turība University, een universiteit in Letland, nam het initiatief om voor het Europese samenwerkingsverband op het gebied van security risk management. “We zien dat studenten steeds vaker in een internationale context gaan werken. Denk bijvoorbeeld aan een veiligheidskundige die voor een energiebedrijf werkt, waarbij de veiligheidsrichtlijnen worden bepaald vanuit het hoofdkantoor in het buitenland”, verklaart Jack de deelname van Avans aan het project. “Het wordt steeds belangrijker om de manier van denken over veiligheid synchroon te laten lopen. Wat is veiligheid nu eigenlijk? En hoe gaan we daar in het hoger onderwijs binnen Europa mee om? Daarmee gingen we aan de slag.“
De aftrap van SECUREU was in 2022 in Litouwen. Aan het einde van dit jaar wordt het project afgesloten met een conferentie in Riga. Avansstudenten bezochten de Letse hoofdstad vorig jaar al eens en in mei staat er weer een trip naar Riga op het programma. Bert: “Studenten maken kennis met andere studenten en culturen, wat op zichzelf al heel waardevol is, en andere visies op veiligheid. En ze gaan aan de slag met opdrachten en artikelen die geschreven zijn door docenten van de verschillende universiteiten. Die artikelen vervlechten we ook in ons curriculum. Ook voor ons is zo’n uitwisseling leerzaam: we leren anders naar ons vakgebied te kijken.”
Integrale blik op veiligheid
En andersom? Wat leren de andere hogescholen van ons? Jack: “Wij hebben een gestructureerde en integrale blik op veiligheid. Dat is onze kracht. We benaderen een veiligheidsvraagstuk niet als een los vraagstuk, maar analyseren wat erachter zit. Stel: er lijken producten verdwenen in de supermarkt. Je kunt dan meteen op zoek gaan naar de dief, maar misschien zijn bepaalde levensmiddelen wel bedorven en is het afboeken niet goed gegaan. Dan moet je geen veiligheidskundige maatregel nemen, maar je administratieve en logistieke proces aanpassen.”
“We zijn ook een artikel aan het schrijven over derving bij een grote Nederlandse winkelketen met een hoofdkantoor in het buitenland”, vervolgt hij. “Daarvoor spraken we met de securitymanager en op basis daarvan hebben we een set van vragen samengesteld. Deze vragenset gaan onze Europese partners gebruiken. Later bekijken we dan of dat verschillen oplevert in de benadering van veiligheid.”
Schietopleiding
Door de samenwerking denken de partners het onderwijs voor securityprofessionals naar een hoger niveau te tillen. Bert ziet de eerste resultaten al: “Turība University heeft het beroepsprofiel voor securityprofessionals aangescherpt met de eisen die wij hebben geformuleerd.”
“Maar het is niet de bedoeling om overal precies hetzelfde lesmateriaal te ontwikkelen”, verduidelijkt hij. “Het gaat om een gezamenlijke basis, een kader. Ook omdat de Amerikaanse aanpak nu nog vrij dominant is in onze sector. Binnen dat kader kun je nuances in je eigen context aanbrengen.” Die nuances zijn nodig, weet Jack: “Alle landen hebben hun eigen cultuur en vraagstukken. Zo zijn de Baltische staten vooral gericht op verdediging. Daarom hebben zij bijvoorbeeld ook persoonlijke verdediging en een schietopleiding in het curriculum. Natuurlijk zijn er ook overeenkomsten: we hebben bijvoorbeeld allemaal te maken met security in de retailsector, vitale infrastructuur en bescherming van overheidsobjecten. Dus kun je je aanpak vergelijken, maar dat betekent niet dat je allemaal hetzelfde moet gaan doen.”
Gemene deler
“We willen dus juist begrijpen waar de verschillen zitten en toch met elkaar door 1 deur kunnen”, vat Bert samen. Jack: “Aan het begin van het traject brachten we daarom in kaart wat de gemene deler is tussen alle deelnemers. De ISO-norm 3100 bleek daarvoor geschikt te zijn. Die namen we dus als uitgangspunt, van waaruit je de processen met elkaar kunt vergelijken.” Bert: “Tijdens onze reis naar Riga merkten we ook dat studenten die ISO-norm allemaal begrijpen, uit welk land ze ook komen. Daarnaast hebben we een gezamenlijke begrippen- en woordenlijst samengesteld in alle talen van de deelnemende landen. Omdat je wel moet weten waar je het met elkaar over hebt. Woorden doen ertoe.”
Ook het werkveld is betrokken bij het project. “In de beginfase zaten we met werkveldpartners om de tafel en tijdens het project zijn we voortdurend in contact. Wat we ophalen in het werkveld, gebruiken we binnen het project. Bijvoorbeeld de manier waarop binnen verschillende branches wordt omgegaan met veiligheidsvraagstukken. Daarnaast komen we nog een keer bij elkaar met de betrokken studenten, bedrijven en securityprofessionals om de kennis en ervaringen van het project te delen. Ook andere studenten IVK van Avans en andere hogescholen zijn daarvoor uitgenodigd. Zij leren dan meteen van de ervaringen in de praktijk.”