Excuses aan de toekomst: installatie Letters to the Future bij Avans geopend
De wereld verandert en niet iedereen plukt daar de vruchten van, kunnen we eufemistisch stellen. Keuzes uit het verleden hebben ervoor gezorgd dat we nu voor grote uitdagingen staan. Hebben we daar iets van geleerd? De ongemakkelijke waarheid is dat we anno 2025 nog steeds dingen doen waarvan we weten dat ze onrechtvaardig zijn. Op 20 februari opende Avans Hogeschool de interactieve installatie Letters to the Future, die bezoekers uitnodigt om kritisch na te denken over hun rol in de wereld van morgen.
Niet alleen een tentoonstelling, maar een oproep tot actie. Dat is Letters to the Future. De installatie maakt voelbaar hoe tegenstrijdig ons gedrag soms is ten opzichte van onze idealen en nodigt uit om te reflecteren en veranderen. Bezoekers worden uitgedaagd om een brief te schrijven aan de toekomst. Hierin reflecteren ze op hun huidige gedrag en waarden, en bieden ze excuses aan voor keuzes die niet stroken met de wereld die ze willen achterlaten. De brieven worden tentoongesteld bij OpenX, de verbindingsplek van Avans in Breda, en dienen als katalysator voor collectieve bewustwording en verandering.
Samenwerking van 2 Centres of Expertise
Letters to the Future is een samenwerking van 2 Centres of Expertise (CoE’s) van Avans: Brede Welvaart & Nieuw Ondernemerschap (BWNO) en Veiligheid & Veerkracht (V&V). De tentoonstelling borduurt voort op het idee van lectoren Godelieve Spaas (BWNO) en Julien van Ostaaijen (V&V), die al in 2023 het initiatief namen om medewerkers van Avans brieven te laten schrijven aan de toekomst. Met succes: in 2024 werden deze brieven voor het eerst tentoongesteld in het Chassé Theater, met behulp van een pop-upinstallatie van kunstenaar en oud-Avansstudent Manouk Streur (St. Joost School of Art & Design). Inmiddels zijn haar installatie en de brieven dus te zien bij Avans.
Het idee om mensen aan te moedigen een meer ‘waardegedreven’ leven te leiden, spreekt Arna Arnautovic aan. De directeur van het CoE BWNO licht bij de opening toe: “Ons CoE helpt bedrijven dagelijks om stappen te zetten in de richting van waardegedreven ondernemerschap. We dagen ondernemers uit te reflecteren op hun eigen rol. Hoe kunnen zij hun eigen waarden laten meewegen in de keuzes die ze maken? Hoe kunnen ze bijdragen aan een betere wereld?”
Het initiatief past ook volledig bij de ambitie van het CoE V&V, vindt directeur Nienke Fabries: “Dit concept helpt ons om na te denken over de vraag hoe we kunnen bijdragen aan een eerlijke, veilige en veerkrachtige samenleving. Dat is precies waarom we praktijkgericht onderzoek doen.”
Begrip voor elkaar
Als we praktijkgericht onderzoek in verbinding met onderwijs en het werkveld écht serieus nemen, zouden we eigenlijk nooit een brief hoeven schrijven, stelt Nienke. “We leren en evalueren namelijk elke dag, en stellen ons handelen altijd bij op basis van nieuwe inzichten. Zo voorkom je dat je excuses moet maken.” Desalniettemin juicht ze het initiatief van harte toe. “Door brieven te schrijven en te bewaren, kunnen we leren van het verleden en van elkaars perspectief.”
Dat laatste onderstreept Arna volledig. Ze groeide op in Bosnië en maakte er als kind de oorlog mee. “Ik hoop dat mijn zoons de brieven die ik toen aan mijn familie schreef nog gaan lezen. Zodat ze begrip krijgen voor de situatie destijds én waar we nu met elkaar staan.” Begrip, dat is waar volgens Arna het nu juist vaak aan ontbreekt. “We schrijven niet meer naar elkaar, maar we luisteren ook niet meer. Geven geen ruimte aan verschillende perspectieven. Dat leidt tot afstand en polarisatie.”
Gedrag aanpassen
Voordat de bezoekers daadwerkelijk aan de slag gingen met het schrijven van hun brief, werden ze geïnspireerd door onderzoekers Elena Lomeli Aguirre (BWNO) en Koen Vossen (V&V). Elena verkent in het lectoraat Nieuw Ondernemerschap het creëren van een mentaliteit om een cultuur voor een economie of welzijn te bevorderen, terwijl Koen werkzaam is bij het lectoraat Recht & Veiligheid. Dit lectoraat houdt zich bezig met de vraag hoe we op lokaal niveau kunnen zorgen voor een veilige samenleving en een rechtvaardige, democratische rechtsstaat.
Koen daagde de bezoekers uit om vooruit te blikken op de toekomst. “Waar zou je je excuses voor aanbieden als je straks terugkijkt op je leven? Als je alvast gaat nadenken over de keuzes die je de komende jaren maakt, kun je je gedrag daarop aanpassen.”
Richting geven aan de samenleving
De tentoonstelling sluit aan bij de ambitie van Avans om richting te geven aan de toekomst en de weerbaarheid van de samenleving te vergroten. Door maatschappelijke vraagstukken centraal te stellen in het onderwijs en onderzoek, daagt Avans studenten en professionals uit om bij te dragen aan een duurzame, rechtvaardige en inclusieve wereld.
Letters to the Future is een jaar lang te zien in OpenX. Studenten, medewerkers, partners en andere gasten van Avans zijn van harte welkom om hun brief aan de toekomst te schrijven. Zo dragen we samen bij aan een collectieve beweging naar een wereld die duurzamer en rechtvaardiger is.
Nieuwe vormen van ondernemerschap voor een brede welvaart en een veilige en veerkrachtige samenleving zijn belangrijke thema’s voor Avans. Hoe handelen we binnen de draagkracht van de aarde, op een manier waarop mensen in hun basisbehoeften kunnen voorzien en het andere leven op aarde in balans blijft? En hoe kunnen we ons inzetten voor een veilige en veerkrachtige samenleving, met weerbare inwoners die een goed leven leiden? Om die vragen te beantwoorden, doen we praktijkgericht onderzoek dat we verbinden met onderwijs en werkveld. Door onze kennis te delen, stellen we professionals in staat om het verschil te maken.