Artificial Intelligence (AI) levert een belangrijke bijdrage aan de groei naar een kennisinstelling. Het programma AI Accelerator verbindt onderwijs, onderzoek en het bedrijfsleven, zegt programmamanager Michele Fumarola. “Het verbindt binnen met buiten en dat willen we versnellen. En een gezamenlijk antwoord formuleren op de vraag: hoe willen we samen AI verantwoord gebruiken?”
Avans wil dat studenten de impact van AI begrijpen, leren wat algoritmes zijn en hoe je ermee kunt werken. Door middel van ons onderzoek willen we kennispartner op het gebied van AI zijn voor de organisaties met wie we samenwerken. We staan voor ethische, verantwoordelijke, veilige en duurzame toepassing van AI. De vraag wat we als Avans met, over en voor AI doen wordt niet alleen extern maar ook intern gesteld. Het antwoord: veel. Alleen zijn die initiatieven in alle geledingen van Avans actief en mist daardoor het grote plaatje. AI Accelerator wil versnellen én verbinden. Het wordt tijd om het initiatief voor te stellen. Maar eerst: wat is AI nu eigenlijk?
Voorspelmodellen
“AI is veel meer geworden dan alleen techniek”, zegt Michele Fumarola. “Je hebt de grote voorspelmodellen waar bijvoorbeeld Amazon veel inkomsten mee gegenereerd heeft. Het bedrijf zegt: ‘U heeft dat en dat gekocht, dan voorspel ik nu dat u dit product ook heel interessant zult vinden.’ Je kunt via beeldherkenning aan een AI-model uitleggen: ‘Dit is een fiets en dit is een auto. Ga jij nu alle beelden uit deze set bekijken en categoriseer ze op fiets of auto.’”
Dat herkennen en indelen lukte zo goed dat het aantal toepassingen is geëxplodeerd en resulteerde in generatieve AI, zoals ChatGPT. Dat kan tekst voorspellen en genereren, afbeeldingen, video’s, computercode en zelfs muziek. En nu is de vraag wat we daarmee doen als maatschappij. Om er verantwoord mee om te gaan en te kijken waar het voor ingezet wordt. Michele: “ChatGPT heeft als bron alles wat op internet staat. Dus daar komt de informatie vandaan. Als er heel veel content op internet een bepaalde richting op gaat, dan weerspiegelt ChatGPT die richting dus ook in de output. Dat zijn risico’s waar we in onze ontwikkeling naar kennisinstelling rekening mee moeten houden.”
Michele is in mei aangesteld als manager van het initiatief. Hij is gepromoveerd aan de Technische Universiteit in Delft en rekenmodellen waren zijn specialisatie. Hij legt uit dat het bij AI ook om rekenmodellen gaat. “Die modellen zijn een manier om bij grote hoeveelheden data beslissingen te ondersteunen. Bijvoorbeeld bij investeringsvraagstukken kun je met rekenmodellen voorspellen wat er over 10 of 20 jaar gaat gebeuren”, legt hij uit. “En dan zie je nu de volgende evolutie van AI waarmee je nog grotere hoeveelheden data gebruikt om nog beter te kunnen voorspellen.”
Versterken en verbinden
“Het is een programma waarmee we echt een versnellend effect willen hebben op alle ontwikkelingen die plaatsvinden binnen Avans op het gebied van AI”, stelt Michele. “Er vinden veel initiatieven plaats. In het onderwijs door bijvoorbeeld studenten én docenten, bij onderzoek door studenten en onderzoekers. Collega’s gaan ermee aan de slag en met de accelerator willen we dat versterken en verbinden. Hoe kan AI ons onderwijs ondersteunen en hoe gaan we aan de slag met toepassingen in ons onderwijs en onderzoek?”
Onderwijs
“Bij onderwijs zijn we al begonnen met een roadshow bij academies zodat zij de studenten, de professionals van de toekomst, goed voor kunnen bereiden op het werken met AI. Dat geldt voor ieder vakgebied. We bekijken alle lesmodules waarin AI voorkomt én we gebruiken het als middel voor ondersteuning van het leerproces.” Dat vraagt om voorbeelden. “'Bij docenten kan AI de werklast verlagen. Bij het voorbereiden van modulemateriaal of het samenstellen van tentamenvragen kan generatieve AI ondersteunend zijn. Het is goed dat we dit via de Accelerator meer centraliseren en begeleiden in plaats van dat iedereen zelf toepassingen uitprobeert. En daarbij kijken we ook naar verantwoord gebruik.”
Onderzoek
Michele vertelt dat AI bij Avans wordt onderzocht en toegepast voor onder meer medische toepassingen, energie- en materiaaltransitie, didactiek, kunst, robotisering – bijvoorbeeld in de landbouw, veiligheid en ethiek. Voor de ethische aspecten is al veel aandacht bij de onderzoekscentra. Het ELSA-lab van lector Ben Kokkeler houdt zich bezig met de ethische, juridische en sociale impact van AI. In het onderwijs is projectleider Erik Kluijtmans bezig met de minor AI Translator. En ook lector Esther van der Stappen van het lectoraat Digitale Didactiek kijkt ernaar.
Esther: “Dus die kennis is overal aanwezig en met de Accelerator kunnen we dat verbinden. Bij onderzoek is AI vooral een multidisciplinair thema dat bij veel lectoraten terugkomt. Bij de AI Accelerator kijken we er Avansbreed naar, want als kennisinstelling willen we ons profileren op bepaalde thema’s. AI is een alles doorsnijdend thema waar iedereen mee te maken heeft.” Een concreet voorbeeld van wat dit inhoudt is te zien bij het Interreg-project Art-IE, een project tussen verschillende lectoraten dat AI in het mkb wil introduceren.
De rol van Michele is programmamanager, hij is daarmee het gezicht van AI Accelerator naar buiten toe en bij de verschillende relevante netwerken. Maar hij benadrukt dat hij de werkzaamheden niet alleen doet, maar samen met projectleider AI in onderwijs Erik Kluijtmans, communicatieadviseur Ferencz van Weert en assistente Babette Volman. “De stip aan de horizon is er, namelijk het vinden van een vorm waarbij AI en techniek een plek krijgen bij Avans, zodat Avans zich op deze gebieden goed kan profileren. Zorgen dat Avans de hogeschool is die vooroploopt bij AI.”