Het is Kinderboekenweek. En dit jaar, in 2023, is het thema ‘Bij mij thuis’. Een thuis is voor iedereen verschillend. Thuis kan een huis zijn, een straat, een land, of zelfs een gevoel van verbondenheid met gelijkgestemden. Het is heel divers. En laat diversiteit nu hoog op de agenda staan. We vieren diversiteit en praten over verschillen en gelijkenissen. En hoe kan dat beter dan in boeken? Want ook in boeken komen allerlei thuissituaties aan bod en daardoor stimuleren deze verhalen om het gesprek aan te gaan. En zo’n boek schreef Youssef Azghari, docent-onderzoeker Social Work bij Avans Hogeschool en lid van het kernteam Diversiteit en Inclusie.
Boom Vaas Vis
Een kinderboek van de hand van Youssef Azghari, dat gaat over de verschillende manieren van kijken. “Want zonder ruimte voor verschillen ontstaat geen nieuwe kennis en ontstaan er geen nieuwe inzichten”, vertelt Youssef. “Durf ook anders tegen kwesties aan te kijken en prikkel elkaar om na te denken.” In zijn boek gaat hij terug naar zijn eigen kindertijd.
‘Ik was zeven jaar toen ik voor het eerst een boom tekende op school. Met mijn potlood tekende ik heel nauwkeurig de vormen zoals ik ze zag. In één vloeiende lijn tekende ik een boom. Al snel zag ik er nog veel meer in. (..) Ik draaide de tekening om, verzamelde al mijn moed, en zei: 'Kijk meester, kijk opnieuw, wat ziet u nu meester Vos?' Hij keek me verbaasd aan en zei: ‘Nu zie ik de boom op zijn kop!’ Nu moest ik echt ingrijpen. ‘Nee, meester Vos, u ziet nu een vaas waar water in kan!’ Hij fronste zijn wenkbrauwen. ‘Een vaas en een boom, samen afgebeeld?’ Weer draaide ik de tekening zó om dat je een vis zag zwemmen in het water.’ Uit Boom Vaas Vis.
 |
 |
 |
Azghari wil met deze eenvoudige vertelling de boodschap overbrengen die hij beoogde met zijn promotieonderzoek naar de deelname van jonge Marokkaanse Nederlanders aan de samenleving. “De jongeren die heel veerkrachtig en flexibel zijn in het omgaan met tegenslagen zijn de jongeren die niet vastzitten in bepaalde denkpatronen die ze van huis uit meekrijgen”, legt hij uit.“Doordat ze leren kijken vanuit verschillende perspectieven komen ze gemakkelijker tot een oplossing. Want het is heel belangrijk dat je van jongs af aan leert dat er niet één manier is van kijken naar de werkelijkheid. Maar dat er verschillende manieren zijn.”
'Juist de dialogen die schuren zetten je aan tot nadenken'
“Mijn boek nodigt uit om open te staan voor die verschillende perspectieven. Als je dat doet, kan dat bijdragen aan groei van je eigen identiteit. Het stimuleert een open denkwijze. We hebben allemaal vaste denkpatronen hoe we naar de wereld kijken en de enige manier om daarvan los te komen is om mensen te ontmoeten die anders denken en kijken zodat je nieuwe inspiratie opdoet. Niet om van je geloof af te komen, maar er zijn meerdere manieren waarop je naar iets kan kijken. Diversiteit als bron om creativiteit te prikkelen en inclusie als een manier van openstaan voor allerlei opvattingen, mits ze niet indruisen tegen je eigen fundamentele kernwaarden.
Als je alleen maar met gelijkgestemden omgaat, leer je er geen donder van. Het voelt natuurlijk veilig en comfortabel en in je comfortzone. Maar je leert niets nieuws. Juist de dialogen die schuren zetten je aan tot nadenken.”
Verschillen
“Ik geloof wel in universele waarden, maar de manier waarop we die vormgeven en vertalen naar de praktijk is anders. Als je zegt dat we allemaal mensen zijn en dus allemaal hetzelfde, dan negeer je de verschillen. Je moet eerst die verschillen benoemen om uit te dragen wat je gezamenlijk wil bereiken. Want dat maakt uit, je krijgt niet allemaal dezelfde kansen. Je moet soms heel hard werken omdat je al met een 10-0 achterstand begint. Dan is het legitiem dat we daar toch aandacht aan besteden.”
Bruggenbouwers
“Maar het zomaar toelaten van verschillen, zonder het goed te managen en te faciliteren kan ook heel slecht uitwerken. Mensen worden bang van elkaar. Mensen durven elkaar niet meer aan te spreken, mensen durven niet te zeggen wat ze echt denken. Dus diversiteit zomaar spreiden over mensen, dat kan slecht uitpakken. Kijk maar naar buurten die heel multicultureel zijn, maar die juist naast elkaar leven en eigenlijk helemaal geen contact met elkaar hebben.
Het is niet zo dat diversiteit altijd leidt tot creativiteit. Je moet het wel in goede banen leiden. En mensen hebben die de verbinding weten te leggen tussen verschillende groepen mensen met verschillende sociale en culturele achtergronden of andere seksuele voorkeuren. Dus je moet bruggenbouwers hebben om diversiteit goed te kunnen begeleiden.”
Bewustzijn
“Bij Avans zijn we in de fase van het bewustwordingsproces om diversiteit en inclusie te bevorderen. En met Boom Vaas Vis wil ik een stukje bewustzijn creëren. Om die reden hebben alle Avans-deelnemers van de co-creatiemiddag over diversiteit en inclusie het als presentje meegekregen.” Op deze middag in januari vol kennis en inspiratie sloot vicevoorzitter van het College van Bestuur Jacomine Ravensbergen de dag af met de mooie woorden: ‘Diversiteit is een meerwaarde voor onze organisatie, dus inclusie is het doel.’
Bij mij thuis
Boom Vaas Vis raakt het thema van de Kinderboekenweek ‘Bij mij thuis.’ Het verhaal herinnert ons eraan dat iedereen de wereld anders ziet. En dat de betekenis van 'thuis' voor ieder individu weer anders is.