Geplande veroudering of overbodigheid van producten (planned obsolescence) wordt vaak gezien als iets slechts, dat mogelijk wordt gemaakt door monopolie of kartelvorming. Dit project bestaat uit 2 onderzoeken, waarin we stellen dat geplande overbodigheid juist business as usual is, wat wet- en regelgeving maar beperkt kan oplossen.
Geplande overbodigheid definiëren we in dit project als het bewust verkorten van de gebruiksduur van een product, ten behoeve van het verdienmodel. Dit zorgt er immers voor dat consumenten gedwongen of verleid worden om steeds nieuwe spullen te kopen. Goed voor de portemonnee van bedrijven maar niet voor die van de consument, die met de goedkopere spullen duurder uit is omdat ze niet lang meegaan. Ook is het erg slecht voor de aarde, want we verspillen grondstoffen en energie en veroorzaken onnodig veel afval.
Geplande overbodigheid krijgt vorm in ontwerpkeuzes, bijvoorbeeld door te kiezen voor lijmen in plaats van klikken of schroeven. Of door marketingkeuzes. Dan gaat het bijvoorbeeld om de lanceringssnelheid van nieuwe producten, waardoor het nieuwe model superieur wordt en het bestaande model te snel gevoelsmatig verouderd.
In het business onderwijs
In het ene onderzoek bekijken we hoe geplande overbodigheid in ons business onderwijs is verweven, hoe studenten de complexiteit hiervan ondergaan en hoe we het denken in alternatieven voor geplande overbodigheid kunnen stimuleren. Het is een sectoroverstijgende samenwerking tussen het lectoraat New Marketing en het lectoraat Cultural & Creative industries. De centrale onderzoeksvraag is:
Is ondenkbare marketing een geschikte methode om de theorie en praktijk van marketing te ontwrichten en zo ruimte te creëren voor nieuwe marketing die inzet op het realiseren van een menselijke, eerlijke en duurzame samenleving?
Doel
Experimenteren met een totaal andere invulling van marketing, door een positie in te nemen die op het eerste gezicht lijnrecht ingaat tegen de huidige marketingpraktijk.
Nieuwe ruimte scheppen
Je maakt ingesleten denkbeelden over marketing los door de menselijke, kritische, creatieve verbeelding te activeren. Zo schep je ruimte voor marketing waarbinnen het ondenkbare mogelijk wordt. Denk aan markten zonder competitie, een wereld zonder corporates, bedrijven die van iedereen zijn en geld verdienen door minder producten te verkopen.
Rijk en arm
Op 6 september startten studenten van de Avans Innovative Studio. Zij kregen een opdracht die past bij het onderzoeksproject Planned Obsolescence: begin een zoektocht naar ‘een nieuwe organisatie’. Doel van deze organisatie is het opheffen van het verschil tussen arm en rijk. Daarvoor initiëren de studenten diverse campagnes en acties. De organisatie wil vanuit een onafhankelijk perspectief werken en de eigen continuïteit waarborgen. Om dat te bereiken laten de studenten hun perspectief schijnen op winstgevende concepten voor effectieve interventies.
De vraag is aan hen is dan ook: hoe kan je op een rendabele manier zo direct mogelijk de systemische problematiek rondom de verdeling van geld uitdagen?
Doelgroep
Mensen die actief zijn in de marketing (zowel onderwijsgerelateerd als uit de beroepspraktijk).
Met mkb-retailers in de mode
In het andere onderzoek bekijken we alternatieven voor geplande overbodigheid met mkb-retailers in de mode. We produceren en kopen namelijk veel meer kleding dan goed voor ons is. Tegelijkertijd laat het verdienmodel van een retailer in de mode niet heel veel ruimte voor verandering. Huurkosten zijn vaak hoog, precies goed inkopen is een uitdaging en de concurrentie van grote merken is groot. Hoe kun je ruimte maken voor een verdienmodel dat de kwaliteit en levensduur borgt, maar die minder leunt op de verkoop van nieuwe kleding?