, door 

Robin-Hoodwethouder & Het lokale krachtenveld

Wethouders buigen of breken soms regels, als dat in het belang lijkt te zijn van inwoners of de gemeenschap, zo blijkt uit 2 onderzoeken van het lectoraat Recht & Veiligheid van Avans Hogeschool.

wethouders krachtenveld tegenmacht

Onze onderzoeken naar Robin-Hoodgedrag onder wethouders en tegenmacht in het lokale krachtenveld zijn gepubliceerd. We voerden dit onderzoeks-tweeluik uit in opdracht van de Wethoudersvereniging, die ons lectoraat R&V opnieuw benaderde nadat we in 2021 het onderzoek Wethouder Veiligheid. Hoognodig of overbodig? naar tevredenheid van de opdrachtgever opleverden.

Voorzitter van de Wethoudersvereniging Marcelle Hendrickx zag in het in oktober opgeleverde Robin-Hoodrapport aanleiding om tijdens haar jaarrede ‘Den Haag’ op te roepen in gesprek te gaan over regels die op lokaal niveau voor wethouders niet goed uitpakken. Ook het onderzoek naar tegenmacht is bedoeld om de wethouderspraktijk te versterken. Het biedt: “Een mooi stuk reflectie voor ons werk als wethouder”, aldus Hendrickx, want “door wie laten we ons tegenspreken? En hoe organiseren we dat?” Zie ook de persberichten onderaan dit artikel.

Wethouders breken incidenteel regels voor een nobel doel

In incidentele gevallen buigen of breken wethouders wetten en regels als zij menen dat dit voor een nobel doel nodig is en andere oplossingen niet baten. Wethouders buigen of breken soms regels, als dat in het belang lijkt te zijn van inwoners of de gemeenschap. Als dagelijks bestuurder van het bestuur dat het dichtst bij de inwoner staat, ervaren zij dan een spanningsveld tussen ‘wat moet’, ‘wat mag’ en ‘wat nodig is’. Het buigen of breken van regels gebeurt sporadisch en in die gevallen gaan wethouders zeker niet over één nacht ijs. Ze verkennen alternatieven, zoeken actief naar draagvlak en informeren betrokken partijen. Niet zelden leidt zo'n casus tot het aankaarten van knellende regelgeving bij hogere overheden.

Proactieve wethouder met samenwerkende bestuursstijl staat het sterkst

Het lokale stelsel van macht en tegenmacht is een groot goed, zo ervaren ook de wethouders zelf. Oplopende druk en onrust veranderen daar niets aan. Wel ontstaat er wrijving wanneer fatsoensnormen overschreden worden. De wethouder staat het sterkst in het lokale krachtenveld als deze een open, integere en samenwerkende bestuursstijl hanteer. Door helder te zijn over afspraken en benaderbaar en proactief in gesprek te gaan met alle partijen, ook op social media. Een stevig fundament in het college en de eigen politieke omgeving zijn daarbij helpend. Verder is het wethouders aan te bevelen om goed de tijd te nemen het krachtenveld om zich heen nog beter te leren kennen en daar waar nodig in samenwerking aandacht te schenken aan grensoverschrijdend gedrag.

Neem contact op met dr. Julien van Ostaaijen voor meer informatie over de onderzoeken. Van Ostaaijen is lector Recht & Veiligheid van het het Centre of Expertise Veiligheid & Veerkracht van Avans Hogeschool. Zie lectorale rede of mail [email protected] voor meer informatie over het onderzoeksprogramma Robin Hood en de rechtsstaat.

Deel deze pagina