Nieuws

Het is essentieel om mannen bij huiselijk geweld niet uitsluitend als probleemgevallen te benaderen, maar als mensen die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de preventie en aanpak van geweld in onze samenleving. Dat is wat onze lector Veiligheid in Afhankelijkheidsrelaties Janine Janssen samen met Ruud Bexkens en Hanneke Geurts van Reclassering Nederland stellen in hun opinieartikel, dat op Internationale Mannendag (19 november) in BN De Stem, het Eindhovens Dagblad en het Brabants Dagblad gepubliceerd is.

Volgens een bekend gezegde hebben vrouwen problemen en mannen veroorzaken ze. Een blik op de kille cijfers laat inderdaad zien, dat vrouwen vaker dan mannen slachtoffer worden van huiselijk geweld.

Een blik op de kille cijfers laat zien dat vrouwen vaker dan mannen slachtoffer worden van huiselijk geweld: In de periode maart-april 2020 gaf 8 procent van de personen van 16 jaar en ouder aan in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van een of meerdere vormen van huiselijk geweld.

Dit zijn omgerekend 1,2 miljoen personen. Vrouwen werden iets vaker slachtoffer dan mannen (9 tegen 7 procent). Mannen komen bovendien ook vaker als geweldpleger in beeld: van de in 2017 veroordeelde plegers van huiselijk geweld, was maar liefst 90% man.

Preventie

Desalniettemin is het ons inziens essentieel dat mannen niet uitsluitend als probleemgevallen worden benaderd, maar als mensen met een positief potentieel die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de preventie en aanpak van geweld in onze samenleving. Laat dat nou net een thema zijn van Internationale Mannendag, een feestdag die sinds de jaren negentig van de vorige eeuw op 19 november wordt gevierd.

De zojuist genoemde cijfers laten zien, dat huiselijk geweld helaas geen marginaal probleem is. Het raakt zowel mannen als vrouwen en wordt mede beïnvloed door genderopvattingen. Er is ook in dit verband terecht veel aandacht voor genderongelijkheid, waarvan doorgaans vrouwen de zure vruchten van plukken: zij worden immers relatief vaak slachtoffer. Maar er gaan ook langere tijd stemmen op dat juist mannen ook veel te winnen hebben bij gendergelijkheid.

Feminisme voor mannen

In Nederland is Jens van Tricht een belangrijke pleitbezorger van die gedachte. In zijn boek met de veelzeggende titel 'Waarom feminisme goed is voor mannen' uit 2018 laat hij zien dat mannen eveneens in hun vrijheid beperkt worden als ze altijd maar stoer, sterk en zelfverzekerd moeten zijn en er een taboe rust op het tonen van emoties en kwetsbaarheid.

Dit stereotype beeld van mannelijkheid kan mannen belemmeren in hun mogelijkheden om zichzelf te ontplooien. In die zin is feminisme als emancipatiebeweging voor mannen ook van waarde. Simpel gezegd: het leukste dat een mens kan worden, is toch vooral zichzelf.

Allemaal goed en aardig, maar hoe zit het dan met de mannelijke geweldplegers? Moeten we die dan niet veroordelen? Er is geen twijfel over mogelijk dat gewelddadig gedrag afgekeurd moet worden, maar dat is niet hetzelfde als het afschrijven van de mannen die dat geweld gepleegd hebben.

Carousselgroep

De laatste jaren zijn met name in Brabant positieve ervaringen opgedaan met de Carrouselgroep. Dit is een vrijwillige groepstraining voor mannen die betrokken zijn bij huiselijk geweld. De mannen die bij de Carrouselgroep komen, leren beter om te gaan met moeilijke situaties en leren hoe ze kunnen voorkomen dat deze situaties escaleren.

Mannenemancipatie speelt ook hierbij een belangrijke rol. Deelnemers onderkennen dat ze fout zaten en ze beseffen heel goed dat er als thuis iets moet veranderen, dat ze dan zelf aan de bak moeten. Maar die traditionele beeldvorming rond mannelijkheid is wel een sta-in-de- weg.

Kwetsbaar opstellen

De deelnemers geven geregeld aan hoe belangrijk het is dat je je kwetsbaar op kunt stellen. Alleen dan kan je kritisch naar je zelf kijken. Zoals een deelnemer het kort maar krachtig verwoordde: 'ik wil als mens gezien worden'.

Bij de Carrouselgroep is In ieder geval de ervaring opgedaan dat wanneer mannen de erkenning krijgen dat ze in een lastige situatie zitten en dat ze als mens niet worden afgeschreven, dan kan je een basis creëren om niet alleen over problemen te spreken, maar ook eigen verantwoordelijkheid te nemen en ze aan te pakken. En ze zo ruimte bieden om onderdeel van de oplossing te worden.

 

Dit opinieartikel verscheen op 19 november 2022 in o.a. BN De Stem en het Eindhovens Dagblad

Prof. dr. Janine Janssen is bijzonder hoogleraar Rechtsantropologie aan de Open Universiteit, hoofd onderzoek van het Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld van de nationale politie en lector Veiligheid in Afhankelijkheidsrelaties aan Avans Hogeschool en de Politieacademie. Hanneke Geurts en Ruud Bexkens zijn trainer/coördinator Carrouselgroep bij Reclassering Nederland.