Op 22 mei presenteerde Jos Brouwers zichzelf en zijn discipline bij Avans Hogeschool met zijn lectorale rede: ‘Een groeiende impact van analysetechnieken op de samenleving’. Jos: “Veel mensen denken dat die impact wel meevalt, maar het tegendeel is het geval. We lossen met analysetechnieken steeds meer maatschappelijke vraagstukken op, over gezondheidskwesties, op forensisch gebied en over biotechnologie en natuurproducten.”
Een lector ontwikkelt met het lectoraat het kennisdomein, genereert kennis, laat dit weer terugvloeien naar het werkveld en het onderwijs en past dit toe in onderzoeksprogramma’s. Maatschappelijke vraagstukken zijn het vertrekpunt voor de onderzoeken van het lectoraat Analysetechnieken in de Life Sciences (ATLS) binnen het Centre of Expertise (CoE) Perspectief in Gezondheid. Het lectoraat bestaat al meer dan 20 jaar en het werkveld is heel gevarieerd, onderzoek vindt plaats op het gebied van gezondheid en ziekte, ten behoeve van strafrechtelijk onderzoek, tot en met het karakteriseren van de inhoudsstoffen van voedingsmiddelen.
Onlangs deed Jos op verzoek van Omroep Brabant een analyse van de niet-vermelde stoffen in de damp van illegaal verkochte vapes dat nogal wat stof deed opwaaien. “Dat gaf wel wat reuring ja. Dat is mooi, al ben ik er niet perse dol op om in beeld te komen.” Meestal is de doelgroep van Jos’ onderzoek niet het grote publiek, maar de beleidsmakers. Ook is veel onderzoek op kennisinstellingen gericht.
Jos gaat kort in op de hoofdlijnen van onderzoek:
“De eerste is One Health, daarbij onderzoeken we de samenhang tussen gezondheid van de mens, het dier en het milieu. Bijvoorbeeld als een griep van een mens vermengd raakt met griep van een dier heeft dat grote impact; er ontstaan nieuwe varianten. Maar we kijken ook naar microplastics, het klimaat en tropische ziekten. Ons werk zit vooral in de methode van monitoring, gevolgd door een model maken en alle componenten in kaart brengen. Binnenkort spreek ik bijvoorbeeld op een conferentie in Wuhan – inderdaad de plek waar corona ontstond - over toxoplasmose. De kattenbakziekte die gevaarlijk is voor zwangere vrouwen.”
Een volgende onderzoekslijn is Forensisch Onderzoek. Het project ‘Een vinger achter illegale dumpingen van drugsafval’ ontving onlangs een RAAK-subsidie. “Onze doelgroep hier bestaat uit opsporingsambtenaren en beleidsmakers. Via DNA-analyse van sporen die zich op dumpcontainers bevinden, zoeken we naar locaties van drugslabs. Bijvoorbeeld via plantensporen. Het is ongelooflijk zo veel als de technieken verbeterd zijn in de 25 jaar dat ik dit nu doe. Dat betekent dat er ook echt veel meer criminaliteit opgespoord wordt. De Avansstudenten die hiermee werken hebben straks echt een streepje voor.”
Dan is er nog een lijn: Biotechnologie en natuurproducten. Jos: “Deze lijn sluit ook uitstekend aan bij het onderwijs dat Avans geeft. We nemen hier, als onderzoekers, veel docenten in mee. In juni zijn we begonnen met het onderzoeksproject ‘CRAFTing RAAKe bieren’ bij ambachtelijke brouwerijen. Maar we kijken ook naar groente en fruit. Natuurproducten zijn heel complex en wat zorgt dat deze zo gezond zijn? Hier onderzoek naar doen draagt veel bij aan een gezonde levensstijl. De uitkomsten kunnen telers in hun uitingen gebruiken, zonder dat ze een gezondheidsclaim doen.”
Continuïteit als uitdaging
Het onderzoeksspectrum van het lectoraat Analysetechnieken in de Life Sciences lijkt erg breed. Wat verbindt nu al deze onderzoeken? “DNA- en moleculenonderzoek. Daarnaast hebben alle projecten (in)direct met gezondheid te maken. We willen meer inzicht krijgen in ziektes, het ontstaan ervan en het behandelen.” Jos geeft aan dat de uitdaging hierbij is om continuïteit in het onderzoek te houden. “Het is veel werk om financiering te vinden, werkveldpartners en goede onderzoekers die echt inhoudsdeskundig zijn.”
Samenwerken met werkveldpartners
Het CoE werkt veel samen met werkveldpartners. Jos somt op: “Onder meer de politie, het ministerie, het Nederlands Forensisch Instituut, academische ziekenhuizen, universiteiten, onderzoekslaboratoria, mkb-partners, regieorgaan SIA.” Ook binnen Avans is er samenwerking, onder meer met de CoE’s MNEXT, Veiligheid & Veerkracht en hun lectoraat Nieuwe Materialen en hun Toepassing.
Duidelijk is dat er veel onderzoek plaatsvindt bij Analysetechnieken in de Life Sciences op het gebied van One Health, forensisch onderzoek en biotechnologie en natuurproducten. Jos geeft aan dat het lectoraat een toonaangevende reputatie heeft bij het toepassen van technieken als massaspectrometrie en nanopore-sequencing voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. De snelheid van de ontwikkelingen is stormachtig. “En we hebben de ambitie om deze reputatie de komende jaren verder uit te bouwen. Dus de impact blijft groeien!”