Een even mooie als pittige uitdaging, die veel vraagt van onze collega’s. Dat is de Ambitie 2025. In de serie Dare to Avans geven we een podium aan medewerkers die onze ambitie waarmaken op hun eigen unieke manier. Gepassioneerde professionals die ambitie combineren met persoonlijke aandacht en wendbaarheid. Die lef hebben, kansen pakken en experimenteren. Wie zijn zij? Wat drijft hen? In aflevering 4 Rebecca Hamers, die Avans Hogeschool als data scientist adviseert over de inzet van artificial intelligence (AI). “Er zijn veel indianenverhalen over AI. Door uit te leggen hoe het werkt, kun je mensen geruststellen en juist de mogelijkheden laten zien.”
Wat voor types AI kun je inzetten voor bedrijfsproblemen? Wat zijn de risico’s en privacyoverwegingen? Rebecca adviseert Avans over dit soort vraagstukken én houdt zich bezig met het inrichten, oftewel het ‘trainen’, van verschillende AI-modellen. “Het begint natuurlijk allemaal met onze input.”
Schatzoeken
Rebecca had altijd al een fascinatie voor de synergie tussen mens en machine. Maar dat ze zich als data scientist zou gaan toeleggen op AI, had ze 10 jaar geleden niet kunnen bedenken. Pas in de eindfase van haar masteropleiding Media & Business aan de Erasmus Universiteit werd een zaadje geplant. “Veel studenten worstelen met hun scriptie, maar ik merkte juist dat ik blij werd van statistiek en kwantitatief onderzoek. Datasets zijn op het eerste gezicht heel veel cijfers, maar door die te analyseren krijg je bruikbare inzichten waarmee je organisaties verder kunt helpen. Ik vergelijk het vaak met schatzoeken”, lacht ze.
Nadat ze ervaring opdeed in het bedrijfsleven, kwam ze in 2020 terecht bij Avans. “Ik wilde maatschappelijke impact maken, dat miste ik in de commerciële sector. Bij Avans ben je letterlijk aan het werk tussen de studenten. Je ziet dagelijks voor wie je het allemaal doet en dat geeft veel voldoening.” Ze verdiepte zich als product owner al in de wereld van data en AI en kreeg na 2 jaar de kans als data scientist.
Kennis delen
Die stap bleek een schot in de roos: “Als data scientist kan ik me nog beter focussen op de inhoud. Hoe kan Avans het beste gebruikmaken van AI? Hoe doen we dat verantwoord, doordacht en effectief? Daar doe ik onderzoek naar en adviseer ik over. Het inzetten van AI is namelijk geen doel op zich, maar een middel om bestaande bedrijfsproblemen op te lossen. Met data kun je bijvoorbeeld de complete studentenreis in beeld brengen, van de werving van studiekiezers tot het contact met alumni. Maar je kunt ook medewerkers helpen door hun dagelijkse werkzaamheden verder te optimaliseren. AI kan patronen herkennen in data die mensen niet zien. Daardoor kun je unieke toepassingen inrichten.”
Steeds vaker wordt Rebecca gevraagd om over het onderwerp te vertellen. Binnen én buiten Avans. Zo werd ze al eens uitgenodigd bij het Microsoft-kantoor in Amsterdam om haar kennis te delen met andere onderwijsinstellingen. “Avans durft stappen te zetten en dat valt extern op. Je moet dat wel in perspectief plaatsen: we experimenteren nog volop en weten niet alles. Dat kan ook niet, want de ontwikkelingen gaan razendsnel. Ik vind het vooral leuk om ervaringen uit te wisselen, zodat we elkaar kunnen helpen. Als kennisinstelling is het onze taak om kennis te delen. Ook collega’s probeer ik te helpen om AI zo praktisch mogelijk in te zetten, op hun manier en op hun eigen niveau.”
Indianenverhalen
Ze probeert tijdens die workshops en presentaties doemscenario’s te relativeren. “Er zijn veel indianenverhalen. Daarom probeer ik in toegankelijke taal, zonder technisch jargon uit te leggen hoe AI in de basis functioneert. Door mensen te laten ervaren dat ze nog altijd zélf aan de knoppen zitten, kun je hun angst vaak wegnemen. Op zichzelf is AI slechts een technologie. Zonder ziel, agenda of politieke voorkeur. Alles valt of staat met de input van de data scientist aan de voorkant. Je zou kunnen stellen dat het trainen van AI-modellen echt mensenwerk is.”
Het zetten van de eerste stap richting AI is voor veel mensen spannend. Er ligt veel nadruk op scenario’s waar de toepassing van AI niet altijd goed gaat. Rebecca herkent dat sentiment, maar ziet de parallel met de komst van het internet: “Destijds overweldigend, maar we hebben als maatschappij bewezen dat we de veerkracht hebben om ermee om te gaan.”
Lef hebben
Rebecca: "Met je kennis kun je mensen dus geruststellen en juist de potentie van AI laten zien. Andersom is het voor mij belangrijk om collega’s te laten bepalen welke problemen aangepakt moeten worden. Zij kennen hun vak als geen ander. Zo kunnen we AI echt als middel gebruiken om zaken vanuit een bedrijfsperspectief op te lossen. Zoek dus vooral de samenwerking op, en durf die eerste stap te zetten.”
“Begrijp me niet verkeerd: de risico’s van AI nemen we zeer serieus", benadrukt ze. "Naast allerlei privacy- en securityoverwegingen krijg je te maken met ethische dilemma's. Maar we moeten er ook op letten dat deze dilemma’s ons niet verlammen. Bij ethiek is er nu eenmaal nooit een eenduidig antwoord. Als we stappen willen maken, moeten we durven om een standpunt in te nemen en te experimenteren. Van daaruit kun je altijd bijsturen. Gelukkig ondersteunt Avans deze experimenten, zonder dat daar meteen een verwachting tegenover staat. Leren en kennis delen staat hier centraal. Aan mij de verantwoordelijkheid om te blijven communiceren en transparant te zijn over de keuzes. Uiteraard doen we alles goed doordacht. Het welzijn van studenten en medewerkers staat voorop.”
Studenten op voorsprong
Rebecca is Avans dankbaar voor de kansen die ze krijgt: “Ik heb geen volledig uitgestippeld carrièrepad. Als je je hart volgt en dingen doet die je leuk vindt, beland je vanzelf op de juiste plek. Maar dan moet je wel de ruimte krijgen om je te ontwikkelen. Bij Avans kon ik de data scientist worden die ik nu ben.” Dat betekent niet dat ze nu tevreden achteroverleunt. Integendeel. “Ik krijg nu de kans om te promoveren bij het lectoraat Applied Responsible Artificial Intelligence (tot voor kort: Data Science & ICT, red.). Daar ga ik praktijkgericht onderzoek doen naar de rol van AI in het onderwijs.” Dat praktische karakter is voor Rebecca van groot belang. “Docenten moeten straks zeggen: ‘Dit helpt me écht in mijn vak.’ Dat zou het grootste compliment zijn.”
“Uiteindelijk wil je natuurlijk dat AI een hulpmiddel is om het onderwijs te verbeteren. Bovendien gaan we er in het werkveld allemaal mee te maken krijgen. Als docenten overweg kunnen met AI, kunnen ze studenten er ook in meenemen. Dat geeft hun een grote voorsprong.”