Co-creatie Avans, Fontys en Tilburgs ziekenhuis leidt tot nieuw lectoraat

De coronacrisis legde een nijpend probleem in de zorg bloot: een hoge uitstroom van verpleegkundigen in combinatie met een groeiend tekort. Een van de oorzaken is het gebrek aan ontwikkelingsmogelijkheden voor verpleegkundigen. Met de oprichting van het lectoraat ‘Continue professionele ontwikkeling van verpleegkundigen’ dat 1 juni start, slaat Avans samen met het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) en Fontys de handen ineen. Samen onderzoeken ze hoe verpleegkundigen zich continu kunnen blijven ontwikkelen.

Een levenslange professionele ontwikkeling speelt een belangrijke rol bij de keuze voor het vak door verpleegkundigen: waarde toevoegen aan de kwaliteit van patiëntenzorg. Die ontwikkeling is belangrijk, omdat ze op die manier vanuit een actuele, stevige kennisbasis, een constante praktijktheorie én een eigen expertisegebied kunnen handelen. Dit leidt uiteindelijk tot een kritische beroepshouding, die bijdraagt aan professioneel zeggenschap en autonomie. Op dit moment gebeurt dit onvoldoende, met als gevolg een hoge uitstroom van verpleegkundigen. 

Zorg Innovatie Centra 

In de zoektocht naar een oplossing voor dit probleem zetten Avans, het ETZ en Fontys samen het lectoraat op, dat mogelijk is gemaakt door de L.INT-subsidie van Regieorgaan SIA. Het lectoraat richt zich voornamelijk op het effect van Zorg Innovatie Centra (ZIC’s) op de continue professionele ontwikkeling van verpleegkundigen. “We weten namelijk al dat het werken in een ZIC een grote leeropbrengst oplevert voor studenten”, legt de beoogd L.INT-lector in het ETZ Annemarie de Vos uit. Een ZIC is een leeromgeving binnen een ziekenhuisafdeling, die studenten onder leiding van een gediplomeerd verpleegkundige zelfstandig draaiende houden. Hierin streeft men naar een cultuur waarbinnen leren, onderzoeken en innoveren hand in hand gaan.   

Onderzoek 

Binnen het ETZ zijn sinds 2014 ZIC’s actief op de afdelingen Cardiologie, Geriatrie, Interne Geneeskunde, Longgeneeskunde, Neurologie, OK en Spoedeisende Hulp. Praktijkevaluaties binnen die ZIC’s toonden het succesvolle karakter van die centra aan. “Stages monden uit in een vaste aanstelling en studenten ervaren dat ze daadwerkelijk zeggenschap hebben over hun eigen professionele ontwikkeling”, vertelt De Vos. Deze elementen neemt het lectoraat mee in het onderzoek naar het effect van ZIC’s op de continue professionele ontwikkeling van verpleegkundigen. “De elementen die daaraan bijdragen halen we er vervolgens uit om nader te onderzoeken”, aldus De Vos. Dit doet ze samen met (docent)onderzoekers en studenten van Avans Hogeschool en Fontys en de partners van samenwerkingsverband Transvorm en arbeidsmarktbemiddeling- en adviesbureau BKV.  

Ultieme doel

De Vos: “Uiteindelijk willen we weten welke factoren binnen de ZIC’s bijdragen aan die continue professionele ontwikkeling van verpleegkundigen.” Daarnaast hoopt ze dat de onderzoeksresultaten tot ver buiten de ziekenhuismuren van het ETZ reiken. “In het meest ideale geval gaan andere Nederlandse ziekenhuizen de uitkomsten ook implementeren en evalueren. Ik hoop dat de uitstroom onder verpleegkundigen daadwerkelijk vermindert. En dat een verpleegkundige bijvoorbeeld zegt: ‘Ik wilde eigenlijk de zorgsector verlaten, maar de beschikbare ontwikkelingsmogelijkheden weerhielden me daarvan’. Dat is wel mijn ultieme doel.”  

Onderzoek in co-creatie

Zowel het onderzoek zelf als deze vorm van samenwerking met andere hogescholen, ziekenhuizen, overheden en het bedrijfsleven laten duidelijk zien hoe Avans tegen co-creatie aankijkt. Samenwerken, elkaar versterken, studenten direct meenemen in onderzoek en samen impact realiseren.