Het avondje TROS. Grote kans dat dit je alleen wat zegt als je ouder bent dan pakweg 45. Ik zapp even terug in de tijd. Het avondje TROS was een televisieavond waarbij 1 omroep - de TROS in dit geval - de gehele televisieavond verzorgde. Op andere avonden waren dat dan omroepen als Veronica, VPRO of AVRO.
Hoe ging zo’n avond? Ik zette mij op de bank voor de tv en volgde de programma’s aan de hand van het door een omroepster voorgelezen uitzendschema. De komst van commerciële televisie schudde deze formule al enigszins op, maar de doorbraak van Netflix zette de hele tv-wereld op zijn kop. Ik bepaal nu zelf waar en wanneer ik naar mijn favoriete serie, film of documentaire kijk. Niet de zenderdirecteur, maar de kijker is de baas.
Zulke ontwrichtende ontwikkelingen overvielen meer sectoren. Denk aan de reiswereld of de financiële sector. Wie gaat er nog voor het boeken van een reis naar een reisbureau of naar een bank om geld over te maken? Het lijkt allemaal een eeuwigheid geleden, toch overspoelden deze veranderingen ons in relatief korte tijd: de laatste 20 jaar.
Ik zeg dit, omdat het onderwijs 1 van de sectoren is die bijna volledig gevrijwaard is gebleven van zo’n kanteling. Wij zitten nog steeds in het model waar je voor een aanbieder kiest: zoals Avans Hogeschool, Fontys of BUas. En daar het vrijwel lineaire aanbod volgt dat de aanbieder voor je heeft uitgestippeld. De vraag is: Hoe lang is dit nog houdbaar? Komt die grote disruptor er? En wat is dat dan?
Het is het niet meer van deze tijd om een aanbod voor te schotelen waar de student zich 4 jaar aan moet houden. In onze Ambitie 2025 gaan we de andere kant op. Een kwart van de onderwijstijd kun je bij ons vanaf studiejaar 2024-2025 zelf invullen, uiteraard rekening houdend met kennis en competenties die nodig zijn voor specifieke beroepen als verpleegkundige of accountant. Zo kan een student straks aan de hand van modules zijn opleiding deels zelf samenstellen.
Deze verandering heeft serieuze gevolgen. Bijvoorbeeld voor de financiering van opleidingen en academies. Want niet iedere student volgt modules binnen zijn eigen academie, terwijl de financiering daar wel op gericht is. Ga maar na wat dit inhoudt als je als student gaat winkelen bij verschillende aanbieders. Wat betekent dit voor onze certificerende functie, met diploma’s, ons aanbod en onze gebouwen?
Ik schets dit scenario, omdat het dichterbij is dan je denkt. En omdat het nog verder gaat. Studenten kiezen niet alleen wat ze volgen, maar ook hoe ze dat willen doen. Studenten willen niet meer voor een uur college naar ons gebouw komen, liever volgen ze dat college digitaal. Het is een indicatie dat de klant - de student - steeds meer de regie neemt.
Logisch dat wij daarop in spelen. In 2024 starten we met onderwijs in modules en met een breder digitaal aanbod. Zijn we straks koploper, als de eerste lichting start in deze opzet? De tijd zal het leren.
Het avondje TROS kennen we niet meer. Dat geldt straks ook voor de lineaire 4 jaar Avans. 30 jaar terug zat ik klaar voor zo’n tv-avondje, met eerst Bananasplit, daarna Derrick en vervolgens TROS Aktua. Nu kijk ik The Crown op Netflix en actualiteiten via Uitzending Gemist. Zo vergaat het ook de student van Avans. Die zit in al zijn verscheidenheid aan het stuur van zijn hbo-opleiding en stelt straks zijn studiepakket samen bij een hele reeks van hogescholen.
Lees hier meer columns van Philippe Raets
Luister de uitzending van Ambition Radio terug waar Philippe als co-host sprak over het thema Keuzevrijheid