Lectorenplatform mag weer 3 jaar door: ‘Onderzoekers moeten naar buiten, en wij helpen ze daarbij’
De samenwerking zoeken buiten je eigen ‘safe space’: het zit het lectorenplatform Circulaire Economie in het DNA. Ruim 6 jaar werken de deelnemende lectoren en onderzoekers van 15 hogescholen al aan het mogelijk maken van baanbrekend onderzoek en dito ideeën op het gebied van circulariteit. Voorzitter en Avans-lector Ton van Kollenburg: “We kunnen Nederland besmetten met een circulair virus!”
Een circulaire economie dichterbij brengen. Het is een ambitieuze doelstelling, en je weet natuurlijk nooit of je dat voor de volle 100 procent goed doet. Gelukkig is er een mooie graadmeter: de toekenning van belangrijke subsidies, zoals die van het Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA. Daarmee kan het lectorenplatform Circulaire Economie 3.0 de komende 3 jaar vol vertrouwen verder werken aan een duurzamere en meer circulaire samenleving.
“We hebben met zo’n 5 lectoren samen gezorgd dat er een goed verhaal kwam te liggen, dat het SIA wederom prima kon overtuigen”, vertelt Ton van Kollenburg. Hij is al ruim 3 jaar voorzitter van het lectorenplatform en lector Improving Business bij het Centre of Expertise Brede Welvaart en Nieuw Ondernemerschap van Avans Hogeschool. Verbindingen leggen is het belangrijkste doel van het platform, vertelt hij. “We doen in het platform geen onderzoek, maar proberen partijen wel met elkaar te verbinden zodat zij dat onderzoek kunnen uitvoeren. En we hebben ook lectoraten geholpen met subsidieaanvragen voor onderzoeken.”
Studenten erbij betrekken
In het lectorenplatform Circulaire Economie werken lectoren en onderzoekers van 15 hogescholen samen. Ook drie maatschappelijke partners sloten zich aan: Het Groene Brein, Transitieagenda Consumptiegoederen en TKI Dynalog. Het past in de wens van de leden om een open platform te zijn. Ton: “Niet alleen voor lectoren en onderzoekers, maar ook voor publieke instellingen en bedrijven bijvoorbeeld. En voor studenten. Die willen we meer en meer gaan betrekken bij zaken als de circulaire economie en circulair leiderschap. In de vorige periode van het lectorenplatform deden we dat bijvoorbeeld in Leadership For The Circular Transition. Dat is een extracurriculair programma dat studenten van een aantal hogescholen kunnen volgen. (lacht) Onze eigen hogeschool zit daar nog niet bij helaas, maar het is een van mijn ambities om ook Avans aan te laten sluiten.”
(tekst loopt door onder de foto)
Het lectorenplatform werkt daarnaast mee aan het vergroten van het onderwijsaanbod op het gebied van duurzaamheid. Bijvoorbeeld door het mee-ontwikkelen van een cross-sectorale master over duurzaamheid. De komende tijd staan ook onder meer ondersteuning bij onderzoek naar digitalisering en circulariteit, zoals productpaspoorten in de planning. “Zo’n paspoort is een soort certificaat en maakt duidelijk wat er in een product zit, maar kan bijvoorbeeld ook garanderen dat er bij de vervaardiging geen kinderarbeid aan te pas is gekomen. Bij gebouwen wordt zo’n paspoort steeds vaker gebruikt."
Naar buiten
Het past allemaal bij de brugfunctie die het lectorenplatform wil vervullen. “Het zorgen dat er initiatieven en ideeën ontstaan”, vult Ton aan. “Daarnaast is mijn ambitie ook om onderzoekstakken rond circulariteit bij hogescholen nóg meer naar buiten te laten kijken. Om ze écht te laten co-creëren met het bedrijfsleven en overheden. Want daar wordt veel over gepraat, maar het blijkt in de praktijk toch lastig. Terwijl je je vragen voor praktijkgericht onderzoek wel in het werkveld moet ophalen. Avans wil zich profileren als kennisinstelling, maar op dit moment zullen er nog weinig bedrijven aankloppen met de vraag: ‘Wij willen meer circulair worden, kunnen jullie ons daarbij helpen?’ Dus zul je als onderzoeker en als onderzoekseenheid naar buiten moeten. Met ons lectorenplatform willen we daar graag bij helpen. Onder meer door events te organiseren waar mensen uit verschillende sectoren aan kunnen sluiten en beschikbare kennis op één plek inzichtelijk te maken.”
Vorig jaar organiseerden we een bijeenkomst over de financiering van circulaire businessmodellen, vertelt Ton. “Die had als uitkomst dat lectoraten samen met financiële instellingen zijn gaan kijken hoe het product as a service-model aantrekkelijker kan worden voor financiers, zoals banken. Bij dat model is niet de consument, maar de productaanbieder eigenaar van het product. Als consument ‘huur’ je het product als het ware. Dat kan duurzaam zijn, want het product wordt efficiënter gebruikt, beter onderhouden en op het eind van de levensduur kunnen onderdelen worden hergebruikt. Maar voor financiële instellingen levert het grotere risico’s op, want aanbieders hebben plotseling veel meer producten op hun balans staan, waarvan bij innovatieve producten ook niet bekend is hoe lang ze meegaan. En banken moeten die op voorhand financieren. Onderzoek is nodig dus, en dat onderzoek was er zonder ons platform niet gekomen.”
‘Circulair virus’
Het helpt volgens Ton ook dat hogescholen uit heel Nederland deelnemen aan het platform. “Daardoor kunnen we onderzoek voor een groter gebied interessant helpen maken. En écht goede ideeën kunnen via ons platform bij wijze van spreken heel Nederland ‘besmetten’ met een circulair virus!”
En onze maatschappij wordt volgens Ton steeds vatbaarder voor zo’n virus. “We zien steeds duidelijk de noodzaak van circulariteit. Het gaat ook niet meer alleen om de natuur minder kwaad doen, of geld blijven verdienen maar dan op een circulaire manier. Nu is de vraag: moeten we niet juist iets teruggeven aan de natuur? En moeten we wel steeds meer geld willen blijven verdienen? Moet de economie altijd maar doorgroeien? En als dat niet gebeurt, waar halen we dan het geld vandaan om te investeren in nieuwe circulaire technieken? Dat zijn discussies die we ook binnen ons lectorenplatform voeren.”
Nederland wil in 2050 volledig circulair zijn. Gaat dat lukken? “Kansloos, vrees ik. Tenminste, als het uitgangspunt 100 procent circulair is, waarbij elke molecuul voor eeuwig in onze economische cirkel aanwezig blijft. Maar ervoor zorgen dat materiaal en energie lánger in die cirkel blijven, dus een cyclus extra krijgen, daar geloof ik wel in. En dat zou al een enorm verschil maken. Hoe dan ook is niks doen geen optie. En dat willen we zeker ook met ons lectorenplatform uitdragen.”
Meer informatie
Meer weten over het lectorenplatform? Neem dan contact op met Ton van Kollenburg via [email protected]