In 2030 willen we CO2-neutraal zijn, maar is dat haalbaar? De tijd vliegt en een definitieve oplossing ligt er nog niet. Met kernenergie kunnen we tijd winnen, maar willen we dat? Zeker is inmiddels dat de tijd de grootste vijand is in de strijd tegen CO2-uitstoot. Dit betoogt lector Smart Energy Jack Doomernik van het Expertisecentrum Technische Innovatie.
Dit opiniestuk van lector Smart Energy Jack Doomernik verscheen zaterdag in dagblad BN DeStem.
CO-2-reductie staat volop in de schijnwerpers. Maar wat is tot nu toe het resultaat? De Klimaattop in het Poolse Katowice zorgde niet voor een doorbraak. Voor het op vrijdag gepresenteerde Klimaatakkoord dat onder leiding van Ed Nijpels tot stand kwam moet nog blijken wat het oplevert. Er zijn veel bronnen die CO2 produceren, en die zijn ook erg verschillend van aard. De discussie om CO2-uitstoot met 49 procent te verminderen blijft dus lastig. Vooral omdat een belangrijk alternatief voor onze energievoorziening namelijk ontbreekt: kernenergie.
Kernenergie is sinds ongeveer een jaar uit het verdomhoekje. VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff liet er al een proefballonnetje over op, en ook op andere plekken in het maatschappelijk debat is kernenergie geen taboe meer. Neem een van de uitzendingen van Arjen Lubach van afgelopen najaar, waarin de meeste vooroordelen tegen kernenergie werden ontkracht. Hoe het ook zij, kernenergie heeft geen CO2-uitstoot. Alleen daarom al verdient het in de discussie te worden meegenomen.
In landen om ons heen is kernenergie erg populair. Frankrijk, België en het Verenigd Koninkrijk betrekken een groot deel van hun energie van hun kerncentrales. Alleen Duitsland nam na de ramp bij het Japanse Fukushima de rigoureuze stap om alle kerncentrales te sluiten. In Nederland draait alleen Borssele nog, nadat Dodewaard in 1997 gesloten is.
Negatief imago
Het probleem met kernenergie is het negatieve imago. Er waren enkele incidenten (Tsjernobyl in Oekraïne, Harrysburg in de Verenig-de Staten en Fukushima in Japan) en er is het vraagstuk van het kernafval. De dreiging van kernwapens doet het imago van kernenergie ook geen goed. Zonder die kwesties te bagatelliseren, mogen ze de discussie niet negatief beïnvloeden.
Kerncentrales moeten als alternatieve energiebron worden gezien. De centrales zelf gaan minimaal veertig jaar mee. Langer als we de inspecties intensiveren. Kernenergie produceert radioactief afval, maar intussen weten we steeds beter hoe we met het afval moeten omgaan. In beton gieten en dumpen in zee doen we gelukkig niet meer. In de ruimte schieten is te onvoorspelbaar. Maar de opslag in zoutkoepels is goed te controleren en voorspellen.
Een vaak genoemd alternatief als het opvangen en opslaan van CO2 staat nog te veel in de kinderschoenen. Om het om te zetten naar brandstof is ook nog met te veel vragen omgeven. Alle alternatieven kosten tijd om verder te ontwikkelen. En de tijd dringt, dat is iedereen wel duidelijk.
Groot gat
Zonder een sluitend antwoord op het energievraagstuk te hebben, is het 'kopen van tijd' wellicht het beste dat we kunnen doen. Het dichtdraaien van de gaskraan en het sluiten van de kolencentrales zorgt voor een groot gat in de energievoorziening.
De sluiting van de centrales is bovendien een enorme kapitaalvernietiging. We moeten overwegen om ze langer open te houden om te kunnen blijven voorzien in de energiebehoefte. Energie door kernfusie wordt al langer gezien als oplossing, maar de ontwikkelingen zijn nog niet zover. Ook waterstof kan op termijn een bruikbare energiebron zijn en het is ook kleinschalig in te zetten. Het huidige aardgasnet is hier straks prima voor te gebruiken.
Mijn boodschap is dat we economische, sociale maatregelen en technische maatregelen nodig hebben om de CO2-uitstoot drastisch in te dammen en toch aan de energiebehoefte kunnen blijven voldoen.
Hogere belasting
Economische maatregelen: ook de industrie en de transportsector moeten meebetalen aan maatregelen voor de reductie van CO2. Een hogere belasting is alleszins redelijk, want er komt een eind aan de belastbaarheid van de consument. En 7 euro bovenop een vliegticket zou eigenlijk 70 euro moeten zijn.
De sociale maatregelen: wat kun je als individu of groep zelf doen? In ieder geval energie besparen. Niemand wil een windmolen in zijn achtertuin, maar maatregelen van de overheid kunnen de bereidheid vergroten om beter te isoleren of een warmtepomp aan te schaffen.
Zon en wind
Tot slot de technische maatregelen: neem de mogelijkheid van meer kernenergie op in de discussies. Houd de kolencentrales langer open, vang CO2 af, bouw extra kerncentrales totdat zon, wind en waterstof het kunnen overnemen. Daarmee win je dertig jaar aan tijd. En gezien 2030 met rasse schreden nadert, is tijd de grootste vijand in de strijd tegen CO2-uitstoot.