Avanslector Johan Raap pleit in een opiniestuk in het Brabants Dagblad van 10 augustus voor de inzet van organische stoffen op akkers, gemeentelijke parken en achtertuinen om ervoor te zorgen dat de grond beter vocht vasthoudt in deze droge tijd.
Dierlijke mest
De droogte in Europa en in Nederland geeft zorgen voor natuur, ecologie en landbouw en er verschijnen veel artikelen die dat onderbouwen. We zien planten en bomen verdorren en sterven. De droogte wordt nog versterkt doordat de lichte bodems, de zandgronden, veel te weinig van de neerslag die wel valt kunnen vasthouden. Dat hangt samen met uitmergeling van die bodems in de laatste decennia. Wat onze bodems nodig hebben, en dat geldt zowel voor landbouwbodems als voor gemeentelijke parken, achtertuinen et cetera, is meer organische stof. Dat is goed voor het vochthoudend vermogen, en tevens voor een betere mineralenhuishouding en ook nog eens voor het bodemleven, de bodemecologie. Een belangrijk onderdeel van de benodigde organische stof is van nature afkomstig uit dierlijke mest. Ik pleit inderdaad voor meer inzet van dierlijke mest op akkers en tuinen in plaats van kunstmest en dunne gier die debet zijn aan de genoemde uitmergeling. Wel is het wenselijk dat de mest bewerkt is, zodat vluchtige organische stof en ammoniak beheerst zijn afgevangen.
Compost
Een andere bron van de benodigde organische stof is gecomposteerde plantenresten, bijvoorbeeld GFT, maar ook bermmaaisel, agro-bijproducten, restaurant afval, et cetera. Compost als bodemverbeteraar is ingewikkelder: het vraagt aandacht van veel partijen. Bijvoorbeeld van burgers (netjes afval scheiden), gemeenten (goede inzameling en voorlichting ), verwerkers (slimme processen) en uiteindelijk landbouw voor de juiste benutting. Maar ook centrale overheid vanwege het stellen van regels of juist opheffen van belemmeringen. Dit vraagt dus een ketenaanpak.
Lange termijn oplossing
Als deze processen goed lopen kunnen forse verbeteringen gerealiseerd worden. Helaas kan dat niet snel. Verhoging van het organische stofgehalte in de bodem kan met een snelheid van 1‰ (1 promille) per jaar. Dus als we naar 2% organische stof toename willen zijn we 20 jaar bezig. Geen oplossing voor nu dus, maar wel voor de lange termijn, als we tenminste de politieke moed hebben om naar de lange termijn te durven handelen. Dan moeten we nu beginnen. En dat we met een toevoer van organische stof naar de bodem meteen al een hoop CO2 vastleggen, is een aardig bijeffect.
Johan Raap is lector Biobased Energy bij het Centre of Expertise Biobased Energy van Avans.