Opinie: Maak studenten SDG-bekwaam

Geen honger, schoon water, betaalbare en duurzame energie, het zijn slechts enkele voorbeelden van de grote uitdagingen waarvoor we in de wereld staan. De Verenigde Naties hebben in 2015 de uitdagingen ondergebracht in 17 duurzame ontwikkelingsdoelen (SDGs, Sustainable Development Goals), die door bijna alle landen van de wereld zijn onderschreven. We willen er met elkaar voor zorgen dat ze álle 17 in 2030 zijn gerealiseerd. Al over twaalf jaar!

Dit opiniestuk van Jan Peter Balkenende, voorzitter Dutch Sustainable Growth coalition, en Paul Rüpp, voorzitter College van Bestuur Avans Hogeschool verscheen 25 juni 2018 in het Financieele Dagblad. 

Dit vraagt om krachtig leiderschap in alle geledingen van de samenleving. Dat stellen de leden van de Dutch Sustainable Growth Coalition (DSGC), CEO's van AkzoNobel, DSM, FrieslandCampina, Heineken, KLM, Philips, Shell en Unilever. De DSGC (en haar samenwerkingspartners VNO-NCW en Accenture) heeft de SDGs tot richtsnoer van handelen genomen en hopen dat ook de hogescholen en universiteiten dit zullen doen. Daar zitten immers de leiders van de toekomst. De SDGs verdienen een centrale plaats in het hoger onderwijs.

De uitdagingen in de wereld zijn complex en onderling verweven, de oplossingen eveneens. Ze vragen om een multidisciplinaire, innovatieve aanpak. De mensen die de uitdagingen aangaan en de leiding nemen, hebben speciale competenties nodig. Kunnen samenwerken over traditionele grenzen heen staat met stip op één; andersdenkenden begrijpen en aanvoelen, mensen uit andere vakgebieden, sectoren of landen. Luisteren en empathisch vermogen zijn onmisbare eigenschappen. De leiders van de toekomst zijn ook in staat de noden van verschillende stakeholders te verenigingen in de collectieve doelen van de VN. Krachtig leiderschap is impact gedreven, gericht op het collectief in plaats van individueel belang.

Zodra de SDGs een overkoepelend denkkader op hogescholen en universiteiten zijn, zullen deze speciale competenties alle aandacht krijgen in de onderwijsprogramma’s. Helaas is het zo ver nog niet, blijkt deze week uit een onderzoek van Marleen Janssen Groesbeek, lector Sustainable Finance & Accounting aan Avans Hogeschool in Brabant. Haar onderzoek wijst uit dat hogescholen op hun eigen manier bezig zijn met duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid, maar nog nauwelijks onder de SDG-noemer. Initiatieven zijn versnipperd en niet geïntegreerd. Het goede nieuws is dat de onderzoeker genoeg aanknopingspunten ziet om de huidige studieprogramma’s aan de SDGs te koppelen. Die programma’s hoeven niet helemaal overhoop gehaald te worden.

De studierichting Business Innovation van Avans Hogeschool laat al zien hoe het kan en praktisch behapbaar blijft. Ruim 130 derdejaars bachelor-studenten hebben zich gestort op dertig uitdagingen die SDG-gerelateerd zijn. Van ‘Reduceer de vervuiling aan de kust van Scheveningen’ tot ‘Ontwikkel een onderwijsprogramma voor de kinderen in vluchtelingenkampen’; van ‘Ontwerp een hulpmiddel dat het fysieke werk op de hazelnootplantages in Turkije verlicht’ tot ‘Bedenk een plan om de plastic afvalberg in Indonesië te doen slinken’. De studenten hebben in teams oplossingen bedacht die zij op 26 juni presenteren tijdens het congres ‘SDGs in motion’ in Den Bosch. Tijdens dat proces van denken en creëren kregen zij alle ruimte zich de bovengenoemde competenties eigen te maken.

De studenten zullen aan het Nederlandse bedrijfsleven presenteren; aan de leden van de DSGC en vooral ook aan het midden- en kleinbedrijf (mkb). Want juist bij de kleinere bedrijven kunnen studenten het verschil maken. De meeste ondernemers hebben weinig kennis van de SDGs, studenten kunnen de toegevoegde waarde laten zien door ondernemers te helpen bij de ontwikkeling van duurzame businessmodellen.

Avans Hogeschool heeft de ambitie studenten SDG-bekwaam te maken. Hoewel de onderwijsinstelling nog in de experimentele fase zit, krijgt zij al alle steun van het Nederlandse bedrijfsleven verenigd in de DSGC. Avans Hogeschool kan het goede voorbeeld zijn voor andere onderwijsinstellingen. Daarom zullen tijdens de conferentie op 26 juni zeven hogescholen een intentieverklaring tekenen om de 17 duurzaamheidsdoelen in de onderwijsprogramma’s te verwerken. Zij zullen inventariseren wat er al gebeurt en best practices uitwisselen. En zij gaan zich sterk maken om deze aanpak uit te breiden naar alle hogescholen en universiteiten.

Leer studenten wat de SDGs zijn en dat iedereen een verantwoordelijkheid heeft om daaraan bij te dragen. Zorg dat zij straks in hun baan de kennis en de competenties hebben om die verantwoordelijkheid te kúnnen dragen. De SDGs moeten vooral daarom worden opgenomen in de curricula! Dat brengt een toekomstbestendige wereld dichterbij.

Jan Peter Balkenende,
Voorzitter Dutch Sustainable Growth Coalition
Paul Rüpp,
Voorzitter College van Bestuur Avans Hogeschool

Lees meer over de SDG-charter die Avans als eerste hogeschool ondertekende.