Het lectoraat Recht & Veiligheid startte in maart 2022 het onderzoek ‘De wethouder als Robin Hood’, in opdracht van de Wethoudersvereniging.
In gemeenten laait de discussie op hoe zoveel mogelijk aan de wensen vanuit de samenleving tegemoet kan worden gekomen, ondanks of juist met behulp van huidige regelgeving. De positie van de wethouder hierin is uitgangspunt van het onderzoek.
Spanningsveld
Als dagelijks bestuurder van het bestuur dat het dichtst bij de inwoner staat, veronderstellen we dat de wethouder het spanningsveld tussen wat moet, wat mag en wat nodig is in de praktijk vaak ervaart. In het onderzoek komt aan bod in hoeverre hij rekening dient te houden met de invloed van raden, de burgemeester, politieke partijen, rekenkamers, ombudsmannen, rechterlijke macht, traditionele en sociale media. En met die van burgers, belangenbehartigers, v https://www.wethoudersvereniging.nl/erenigingen en maatschappelijke organisaties. Hoe gaat hij om met dit krachtenveld van tegenmacht, waarin beleid (soms niet) tot stand komt?
Robin Hood
Het onderzoek zal zich in eerste instantie richten op de (tegen)macht die de wethouders in dit lokale krachtenveld zelf kunnen uitoefenen. Daarin is het met name interessant waar zij van de gebaande paden afwijken en tegen de gebruikelijke manier van werken ingaan.
Dit past bij wat in het onderzoeksprogramma van het lectoraat Recht & Veiligheid over ‘Robin Hoods’ is geschreven; bestuurders die geschreven of ongeschreven regels buigen of breken, of regels publiekelijk uitdagen of ter discussie stellen wanneer zij vinden dat dit voor een maatschappelijk doel en of de lokale samenleving noodzakelijk is. Het onderzoek gaat over vragen als: wanneer, waarom en in hoeverre passen wethouders dergelijk Robin Hood-gedrag toe?
Doel
Met het onderzoek ‘De wethouder als Robin Hood’ willen we lering trekken uit deze ervaringen.
Door bij te dragen aan begripsbepaling van concepten als ‘Robin Hood-gedrag’, macht, tegenmacht en onmacht en deze op lokaal niveau concrete invulling te geven. En door het lokale krachtenveld anno 2022 waarin beleid tot stand komt voor wethouders inzichtelijker maken. Hoe wethouders met tegenmacht en eigen (tegen)macht om kunnen gaan, vormt de belangrijkste uitkomst van het onderzoek.
Het onderzoek wordt uitgevoerd onder alle Nederlandse wethouders, werkzaam gedurende de periode 2018-2022. In oktober- november 2022 levert het lectoraat Recht & Veiligheid een rapport met aanbevelingen en handelingsperspectief op. De resultaten worden door de Wethoudersvereniging gebruikt voor het inwerkprogramma voor nieuwe wethouders.
Resultaat
In december 2022 zijn de twee eindrapporten ‘Robin Hood wethouders: wethouders die regels buiten en breken voor een nobel doel – een verkenning’ en ‘Tegenmach in het lokaal bestuur: het bestuurlijke en maatschappelijke krachtenveld rondom de wethouder’ opgeleverd aan de Wethoudersvereniging.
