Geweld in afhankelijkheidsrelaties is de meest voorkomende vorm van geweld in onze samenleving. Prof. dr. Janine Janssen, als lector Veiligheid in Afhankelijkheidsrelaties verbonden aan Avans Hogeschool, schetst in haar oratie wat er komt kijken bij het gezamenlijk aanpakken van geweldsvraagstukken. Waarom is die samenwerking belangrijk en waarom is die zo moeilijk? Zij spreekt op vrijdag 26 november 2021 om 16.00 uur als bijzonder hoogleraar haar rede uit bij de Open Universiteit in Heerlen.
Bij geweld in afhankelijkheidsrelaties gaat het om geweld dat gepleegd wordt door een dader die het slachtoffer niet alleen kent, maar waarvan het slachtoffer ook materieel of emotioneel afhankelijk van is. Huiselijk en eergerelateerd geweld zijn hier voorbeelden van, maar ook in instellingen en door professionals wordt dit geweld gepleegd. Bij mensenhandel doet het zich eveneens voor.
Bijzonder hoogleraar
Janine Janssen is bijzonder hoogleraar Rechtsantropologie aan de OU en naast haar rol als lector Veiligheid in Afhankelijkheidsrelaties bij Avans ook verbonden aan de Politieacademie. Zij is tevens hoofd onderzoek van het Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld van de nationale politie.
“Bij de OU kijk ik als antropoloog naar cultuurverschillen tussen verschillende professionals die bij de aanpak van huiselijk en ander geweld betrokken zijn. Daarbij ben ik blij met mijn werk bij Avans. Want door onderwijs en onderzoek aan de hogeschool krijg ik niet alleen inzicht in actuele thema’s in de beroepspraktijk, maar ook in de vragen in het onderwijs aan aankomende professionals. Mijn werk bij Avans is eigenlijk een laboratorium, dat mij voortdurend inspiratie biedt voor mijn werk aan de universiteit. Omgekeerd probeer ik lessen uit wetenschappelijke debatten te ontsluiten voor het hbo. Mijn werk aan de OU en bij Avans vult elkaar dus aan. Het geheel is meer dan de som der delen”, vertelt Janine.
Hulp bij verwerking van ondergaan leed
Onder het lange tijd aan geweld blootstaan heeft het menselijk vermogen om met tegenslag en crises om te gaan ernstig te lijden. Betrokkenen, slachtoffers, daders en getuigen hebben niet alleen hulp nodig bij het stoppen van geweld en het voorkomen van verdere escalatie, maar ook bij de verwerking van ondergaan leed. Die reikende hand wordt tegenwoordig geboden door tal van professionals die in samenwerking met burgers het tij weer moeten zien te keren.
Samenwerking bij aanpak van geweld
“Door mijn benoeming tot bijzonder hoogleraar krijg ik de kans om dat belangrijke aspect, samenwerking bij de aanpak van geweld, verder uit te diepen” zegt Janine Janssen. Zij benadrukt hoe belangrijk het is dat we onze blik op professionals richten. “Zonder mijn warme contacten met politiemensen en sociale professionals in opvanginstellingen is onderzoek doen onmogelijk. Het gaat in die contacten echter om veel meer dan toegang tot het veld: ik haal er mijn motivatie vandaan om bezig te blijven met de weerbarstige aanpak van geweld”.
Antropologisch perspectief
Vanuit verschillende wetenschappen wordt naar problemen bij samenwerking gekeken, Janssen gaat dat vanuit de antropologie doen: “Antropologen zijn zeer geïnteresseerd in cultuur. Beroepsgroepen en organisaties hebben ook een eigen cultuur. Ik ben vooral geboeid door de vraag welke gevolgen cultuurverschillen hebben voor samenwerking tussen juristen en niet-juridisch geschoolde professionals, ICT-deskundigen en technologisch minder goed onderlegde professionals en tussen hulpverleners en politiemensen bij de aanpak van al dat geweld. Het is naïef om te denken dat als je ze allemaal bij elkaar zet bij een koffiezetapparaat, het dan vanzelf goed komt. Als antropoloog weet ik dat er meer voor nodig is om culturele verschillen te overbruggen”
Oratie
Janine Janssen spreekt op vrijdag 26 november 2021 om 16.00 uur haar oratie ‘De toren van Babel: Een (rechts)antropologische blik op samenwerking bij de aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties' uit bij de Open Universiteit in Heerlen (gebouw Pretoria).
Aanmelden voor de oratie kan via ou.nl/uitnodiging. De oratie is online te volgen via ou.nl/live.
Voorafgaand aan de oratie, van 12.00 tot 16.00 uur, vindt het symposium ‘Voorbij Babylon: taal en samenwerking’ plaats. Kijk voor het programma en aanmelden op deze pagina. Aanmelden voor de oratie en het symposium kan tot 19 november.