Al een jaar lang krijgen Avans-studenten een groot deel van de tijd online les. Zijn ze ondertussen gewend aan colleges vanuit de studeerkamer? Drie docenten en een student over voordelen, nadelen en de toekomst na corona. “Studenten moeten het leuk vinden om erbij te zijn.”
Op 13 maart was het exact een jaar geleden dat alle Avansgebouwen de deuren sloten: thuis lesgeven en les krijgen werd voorlopig de standaard. Voor docenten Ard Jacobs (Business Innovation Den Bosch), Loïc van Eyk (Social Work Den Bosch) en Vincent Verwaal (HRM Breda) betekende dat een flinke omslag. Net als voor tweedejaars student Civiele Techniek Imme Teunis. In een serie van 2 artikelen praten ze over hun ervaringen. In dit tweede deel gaat het over creatieve oplossingen en de toekomst na corona.
Creatief zijn
Ard: “Structuur is bij online lessen belangrijk; studenten moeten weten waar ze voor komen. Maar verrassingen werken ook goed. Dus heb ik structurele verrassingsmomenten ingevoerd. Dan moeten studenten bijvoorbeeld raden waarom ik een bepaalde achtergrondfoto gebruik. En ik gebruik een soundboard met geluidssamples, zoals Arjen Lubach in Zondag met Lubach. En helemaal in het begin trok ik de verkleedkist wel eens open, had ik elke keer dat ik in beeld kwam een andere pruik op."
"Het leidt natuurlijk af van je verhaal, maar het zet wel lekker de toon. Mensen krijgen zin in de les als ze weten dat je dat soort dingen doet. Je moet natuurlijk zorgen dat de lesstof relevant is, maar studenten moeten het ook leuk vinden om erbij te zijn.”
Vincent: “Ik trap vaak even wat lol voordat we beginnen. Challenges doen met elkaar: een wedstrijdje wie de meeste pushups kan maken achter een beeldscherm. Het leuk houden is belangrijk. En daar moet je samen over nadenken; ik probeer het oplossend vermogen van studenten aan te spreken.”
Imme: “Docenten gebruiken steeds meer video’s tijdens de lessen, dat is fijn. En ze nemen steeds vaker colleges op, zodat je die later nog eens rustig terug kunt kijken. Lessen worden ook steeds interactiever, bijvoorbeeld doordat je al voor de les colleges moet kijken, en die theorie pas je dan in de les toe.”
Loïc: “De online lessen hebben niet alleen invloed op de didactiek. Ik ben ineens ook afhankelijk van de techniek. Een goede internetverbinding en apparatuur zijn essentieel. Ik heb een microfoon, camera en zelf een studiolamp aangeschaft. De betere beeld- en geluidskwaliteit maken de interactie tijdens de bijeenkomsten aangenamer.”
Ard: “Man Man Man De Podcast vind ik een inspiratiebron voor mijn werk. Als ik die luister, heb ik het gevoel dat ik bij de makers aan tafel zit. Zij bespreken onderwerpen zoals ik ook wil dat studenten nadenken over een onderwerp: hardop denkend, alle overwegingen meenemend, bekijken wat voor gevolgen het voor jezelf heeft. Dat wil ik in een les of college ook bereiken. Ruimte bieden om te filosoferen en te discussiëren. Dat moedig ik echt aan om te doen in bijvoorbeeld breakout rooms, die we al vanaf het begin gebruiken.”
Loïc: “Ik heb lang nagedacht over de invulling van online lessen. Een artikel van Dahran Coban, de voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg, triggerde mij. Daarin pleitte ze voor meer groepsopdrachten en interactie tijdens lessen, om eenzaamheid bij studenten tegen te gaan. Ik heb haar gebeld en dat heeft me aan een denkrichting geholpen. Conclusie: het is niet goed om je te beperken tot de definities ‘fysiek’ en ‘online’ en daar je onderwijs aan op te hangen. Dat is puur de vorm. Terwijl interactie juist een kernthema is. En interactie verdwijnt niet als fysiek contact niet mogelijk is. Ik ben nog nooit zo níet beperkt geweest in mijn sociale handelen, ben de hele dag aan het videobellen, appen, mensen aan het spreken via de telefoon.
Ik ben gaan nadenken over een eigen definitie van onderwijs, en kwam uit op: de overdracht van kennis en kunde door interactie, ondersteund met vastgelegde kennis. Van daaruit heb ik een concept bedacht dat je als docent kunt gebruiken voor de opzet van je lessen en colleges: Live & Recorded. Waarbij ‘Live’ gaat over interactie, bijvoorbeeld videobellen, chat, fysieke ontmoetingen. En hoe je dat ondersteunt met vastgelegde ‘Recorded’ tekst, audio en video. Welke vorm kun je het beste kiezen: een opgenomen hoorcollege of toch een podcast?”
Vincent: “We werken bij HRM met vraaggestuurd onderwijs, waarbij studenten zelf op zoek moeten naar theoretische kennis. Als docent begeleiden we dat vooral; studenten kunnen afspraken met ons inplannen en ik kijk mee als er in groepjes wordt gewerkt. Deze vorm was relatief makkelijk om online voort te zetten. Voor mij toont deze periode wel aan dat deze vorm van onderwijs goed werkt. Juist omdat het daarbij veel minder nodig is om structuur aan te brengen: dat doen studenten zelf.”
Toekomst van online lessen
Vincent: “Een interessante vraag is: krijgen we na de crisis een soort hybride onderwijsvorm, waarbij studenten soms op locatie zijn en soms vanuit huis een les of sparringsessie meevolgen? Of gaan we volledig terug naar het oude? Ik durf het niet te zeggen. Zelf kijk ik wel uit naar het moment dat we elkaar weer in het echt kunnen ontmoeten, dat werkt toch het beste bij het oplossen van vraagstukken.”
Ard: “Ik vind thuis een superfijne werkomgeving. Vind het ook niet erg als studenten een kijkje in mijn privéleven krijgen, bijvoorbeeld als mijn dochtertje voor de camera op mijn schoot kruipt. Elke dag een wandeling met de hond, meetings al wandelend bijwonen. Ik zou niet meer 100 procent terug op locatie willen. Les en begeleiding wil ik graag op school doen, maar hoorcolleges kunnen wat mij betreft net zo goed vanuit huis.”
Imme: “Ik kijk ernaar uit dat we straks weer fysiek naar school kunnen, ik zit nu natuurlijk vooral op mijn kamer niet zoveel te doen. Terwijl je studententijd toch de leukste tijd van je leven zou moeten zijn. Voor veel studenten is het moeilijk om elke dag de motivatie te vinden om online onderwijs te volgen. Toch zou ik het mooi vinden als een deel van het onderwijs ook na corona online beschikbaar is. Zodat je bijvoorbeeld de keus hebt om een hoorcollege fysiek of online te volgen, op een zelfgekozen moment. Want sommige vakken zijn heel fijn om online te volgen; dan kun je beter je eigen planning bepalen. Bijvoorbeeld in 1 dag doen wat normaal over 3 dagen verdeeld staat. Efficiënter werken dus. Maar fysiek onderwijs blijft hard nodig. Alleen online onderwijs is voor niemand gunstig."
Loïc: “We zitten nog in een fase van uitproberen: wat kan er allemaal online, welke tools en vormen kunnen we het beste gebruiken? Wat we daarvan meenemen naar de periode na corona weet ik niet. Persoonlijk kan ik niet wachten tot de pandemie over is en alle beperkingen zijn opgeheven. Ik kijk ernaar uit om samen met studenten en collega’s uit te vinden hoe we deze noodgreep kunnen gebruiken voor een innovatiever onderwijs met veel live ontmoetingen.”