Avans Hogeschool is één van de partners in het ENLEB project. Docentonderzoekers van het lectoraat Gebouwde Omgeving schenken bijzondere aandacht aan de rol van co-creatie in de energietransitie omdat het een cruciale factor is de transitie te laten slagen. De focus ligt daarbij op co-creatie met en tussen bewoners op wijkniveau, en ook specifiek op co-creatie met bedrijven.
Voor het onderwerp co-creatie met en tussen bewoners is Avans na de start van het ENLEB project een samenwerking aangegaan met de Bredase energiecoöperatie (BRES). BRES is een coöperatie die bewoners van Breda helpt met het verduurzamen van hun woning. Dit doet zij o.a. door middel van informatieavonden en energiecoaches die individueel advies kunnen geven. Deze activiteiten vinden op wijkniveau plaats en maken deel uit van een integrale wijkaanpak.
Wijkaanpak
Mede in het kader van ENLEB heeft BRES in de periode 2018-2019 haar wijkaanpak ingezet in een viertal wijken in Breda: Brabantpark, Prinsenbeek, IJpelaar en Ulvenhout. Er werd samen met een energie-adviseur van BRES onderzocht welke aanbevelingen en geleerde lessen voortvloeien uit de gehanteerde wijkaanpak, die mogelijks ook interessant zijn voor andere wijken in Nederland en Vlaanderen waar men ook via een wijkgerichte aanpak wil werken aan de verduurzaming van de woningen in de wijk. Hierbij werd een onderscheid gemaakt tussen aanbevelingen en geleerde lessen per co-creatie instrument (informatieavond, keukentafelgesprek en een collectief zonnepanelenproject). Na analyse, is één van de interessante aanbevelingen dat het heel zinvol kan zijn om tijdens een informatieavond te peilen in hoeverre bewoners uit een wijk interesse hebben in de gezamenlijke aanschaf van bepaalde duurzaamheidsmaatregelen. Dit heeft namelijk in twee van de vier wijken geleid tot de opzet en uitvoering van een collectief zonnepanelenproject.
Binnen ENLEB hebben er, afgezien van de vier Bredase wijken, ook in andere Nederlandse en Vlaamse wijken co-creatie activiteiten plaatsgevonden met of tussen bewoners waarbij verduurzaming van de woningen in de wijk of buurt telkens het achterliggende doel was. Avans Hogeschool analyseert op dit moment, in samenwerking met Universiteit Maastricht, hoe de aanbevelingen en geleerde lessen uit de ENLEB wijken zich verhouden tot elkaar én tot aanbevelingen en geleerde lessen uit andere (onderzoeks-)projecten en wijken. Zijn er bijvoorbeeld geleerde lessen en aanbevelingen die vaker terugkomen en daarom wellicht extra belangrijk zijn om rekening mee te houden? En welke unieke geleerde lessen en aanbevelingen heeft het ENLEB-project voortgebracht? De inzichten die uit de analyse voortkomen zullen in de eerste helft van 2021 beschikbaar komen in een rapport op de ENLEB-website.
Co-creatie
Co-creatie met bedrijven onderling en tussen bewoners komt eveneens aan bod in het ENLEB-project. Avans Hogeschool werkt hiervoor nauw samen met andere projectpartners Maastricht Sustainability Institute (MSI) en TIORC (Totaal Integraal Optimaal Renovatie Concept), een coalitie van samenwerkende bedrijven. Hiervoor zijn drie plenaire Masterclass series gepland met de praktijk, brancheorganisaties en andere kennisinstituten. Helaas zijn deze niet allemaal kunnen doorgaan omwille van COVID-19.
Maar we blijven inzetten op het delen van informatie hierover. Momenteel loopt er een alternatief programma voor de co-creatie sessie met bedrijven. Hiervoor wordt een workshop als online tool ingezet. Deze online tool zal fungeren als kennisplatform om kansen en belemmeringen te delen m.b.t. de voordelen van een betere samenwerking tussen marktpartijen om de bestaande woningmarkt te verduurzamen. Koplopers uit het werkveld en vergelijkbare onderzoeksprojecten worden middels mini-interviews bevraagd op de beschikbare ervaringen en expertise. Hiervoor wordt onder andere gebruik gemaakt van de beschikbare kennis van TIORC en de BouwhulpGroep. Er wordt verwacht dat deze tool medio voorjaar onder een breed netwerk van verschillende bedrijven verspreid wordt.
