Hoe haal je het beste uit de Generatie Z, ook wel de grenzeloze generatie, een generatie voor wie alles mogelijk lijkt? Docent Toon de Jong ziet jongeren voor wie falen geen optie is. Dat is lastig voor henzelf, maar ook voor opvoeders, leerkrachten en toekomstige werkgevers. De oplossing? “Ze verdienen een goede influencer.”
Eerst nog even kort: over wie hebben we het eigenlijk? Generatie Z zijn de jongeren geboren tussen 2000 en 2015. Uiteraard bestaat elke generatie uit individuen, maar er is zeker een aantal gedeelde waarden die deze jongeren belangrijk vinden. Denk aan uiterlijk, plezier, kicks, rijkdom, roem en persoonlijk succes. Minder waarde lijken ze te hechten aan maatschappelijke zaken zoals milieu, cultuur en persoonlijk welzijn.
Curlingouders
Ze zijn opgegroeid in hoge welvaart, met weinig schaarste en beperkingen. Hebben ouders (Generatie X) die veel konden geven, waardoor ze gewend zijn veel te krijgen, zonder veel moeite te doen. Niet voor niets gaan de ouders inmiddels ook wel door het leven als 'curlingouders', ouders die oneffenheden wegpoetsen voor de voeten van de jongeren.
De gewenning om te werken voor wat je wilt of wilt bereiken ontbreekt. Daarom wordt de Generatie Z ook wel de 'grenzeloze generatie' genoemd. De keerzijde is dat als de ideale wereld niet bereikbaar is, een voorbeeld aan het andere uiterste een voorbeeld kan zijn, waardoor de jongere in een neerwaartse spiraal terecht kan komen.
Opvallen
Het verklaart nog niet waarom falen voor Z’ers geen optie is. Dat is ook lastig te te doen aan de hand van één kenmerk. Zeker is dat het gevoel om succesvol te zijn een belangrijke aspect is. Dat succesvol zijn zien ze bij hun inspiratiebronnen: influencers op social media. Dit rooskleurige beeld van de werkelijkheid willen ze ook. Ze willen geen 'normaal' leven of baantje, ze willen anders zijn en opvallen, daadwerkelijk het verschil maken.
Voorbeelden die leven in een ideale wereld en immateriële zaken als erkenning, respect, emoties, inspiratie, verhalen, anekdotes en beleving als hoogste doel: het maakt dat falen geen optie is. Falen maakt je een buitenbeentje.
Duidelijk toekomstbeeld
De angst om te falen komt ook door hun toekomstbeeld. Of misschien juist. Anders dan je wellicht als lid van een andere generatie zou verwachten, zijn je juist vanaf de jongste leeftijd al toekomstgericht en succes gerelateerd bezig.
Dat deze digital natives, die online opgroeien en als geen ander tussen schermen kunnen schakelen een inspiratiebron vinden in de digitale wereld, is niet vreemd. Omdat die online voorbeelden en de online wereld niet overeenkomen met de wereld om hen heen, die van ouders, verzorgers, werkgevers en onderwijs, is het zaak ook 'real life' inspiratiebronnen te bieden die hen wel een toekomstperspectief voorhouden.
Digitale voorbeelden
Daarbij kunnen we leren van hun digitale voorbeelden en influencers, die er als geen ander in slagen om met verhalen, filmpjes, foto’s van voorbeelden de aandacht vast te houden van Generatie Z. Wij kunnen naast die influencers gaan staan, zonder daarbij de eigen normen en waarden los te laten.
Net als hun influencers moet je ze boeien. Dat is noodzaak, want pas als je ze boeit, kun je ze binden. De docent van de toekomst moet dat kunnen, maar dat geldt ook de werkgever van de toekomst. Alleen op die manier kun je ze op gelijkwaardige manier helpen in hun optimale zelfontplooiing en blijven generaties in verbinding.
Bied echtheid, blijf bijvoorbeeld als docent met een been in de praktijk staan. Sta naast ze. Realiseer je dat je een aantal zaken niet begrijpt, maar accepteer dat. Dat likes en shares voor deze generatie van andere betekenis zijn dan voor jou. Geef ze de ruimte om keuzes te kunnen maken en ook om fouten te maken. Stap in de wereld van de ander door voor te doen, als in de meester-gezel-verhouding.
Bied de veilige omgeving als basis, bestaande uit een goede relatie en wederzijds vertrouwen. Aan ons, leerkrachten, opvoeders en werkgevers de taak om te motiveren door uit te dagen en te inspireren, door het prikkelen van nieuwsgierigheid en passie.
Wees hun influencer
Terug naar Generatie Z en hun eigenschappen. Reken ze niet af op wat ze nu al doen en kunnen, maar focus op wat ze willen bereiken. Bied ze een perspectief. Inspireer ze vanuit een gestructureerde basis. Wees daarbij hun influencer op hun persoonlijke leerroute van ontwikkeling en personal branding en realiseer je dat succes zich op veel manieren kan manifesteren.
Kijk verder kijken dan de bluf en de zelfverzekerdheid van de jongeren. Maar vooral houdt de verbinding om te kunnen blijven boeien. Voor mij als onderwijsprofessional is falen geen optie!
Dit verhaal is een uitwerking van de Avans Academielezing met de titel Falen is geen optie voor Generatie Z.
Toon de Jong (1958) werkt als docent/trainer aan Avans Hogeschool in Breda. Hij heeft een opleidings- en werkervaringsachtergrond in Human Resource Management. Sinds 2007 is hij verbonden aan de opleiding Integrale Veiligheidskunde (IVK).