Deze coronacrisis zet aan tot nadenken: Hoe nu verder? Hoe ziet Het Nieuwe Gewoon eruit? Hoe zorgen we voor een eerlijke, gezonde en duurzame toekomst? Maar waar is de denkkracht en betrokkenheid van studenten in dit verhaal? Dat vragen Avansmedewerkers Imke van Gaal en Bas Vogelsangs zich af.
Imke van Gaal en Bas Vogelsangs
Wat ‘de ernstigste crisis die de wereld ooit heeft meegemaakt in vredestijd’ heet, houdt ons aardig bezig. Zo ook tijdens Prinsjesdag deze derde dinsdag van september 2020. Geen gouden koets, geen volle troonzaal en geen bordesscene. Wel een ongekend stimuleringspakket om de economie te ondersteunen. Een onderdeel hiervan is het Nationaal Groeifonds, vorige week aangekondigd door Minister Hoekstra met de woorden: “Investeren voor de dag van morgen, om niet te zeggen voor de dag van overmorgen”, aangevuld door minister Wiebes: “Het gaat om de noden van straks, van de komende generaties.” De projecten die uit dit fonds van 20 miljard worden gesubsidieerd krijgen een beoordeling van een commissie bestaande uit ongetwijfeld slimme mensen, maar ze behoren niet tot de ‘komende’ generaties. Waar is de denkkracht en betrokkenheid van studenten in dit geheel?
Galgenmaal
Na de aanvankelijke schokgolf veroorzaakt door medische statistieken en de gelatenheid waarmee we de intelligente lockdown doorstonden, voelden de versoepelingen die ons werden geboden als ongekende vrijheden die wij met volle overtuiging genoten. Toch konden we ons niet aan het gevoel onttrekken dat wij genoten van een galgenmaal.
Daar waar de medische statistieken beheersbaar lijken zijn de economische vooruitzichten ronduit somber. Een voorspelde recessie doet ondernemers gruwelen en maakt (toekomstige) werknemers onzeker over de toekomst. De eerder zorgvuldig door ons opgebouwde systemen staan onder druk. Meer en meer wordt duidelijk waar de pijn zit, en waar systemen niet langer toereikend zijn voor een duurzame toekomst. Deze crisis zet aan tot nadenken over ‘hoe nu verder?’. Economische perspectieven die binnen handbereik lagen zijn verworden tot waanvoorstellingen horend bij slechte sciencefiction. We willen niet meer terug naar hoe het was maar naar een nieuw gewoon, waar systemen werken voor iedereen: eerlijk, gezond en duurzaam.
Hoop
Maar er gloort hoop. De creativiteit en saamhorigheid die we zien, zijn veelbelovend. Er ontstaan verschillende ideeën over de inrichting van de wereld met en na corona. Of, misschien zijn het niet alleen nieuwe ideeën maar zijn het vooral bestaande concepten die nu in een stroomversnelling komen. Denk aan de grenzen van globalisering, de Doughnut Economy (Kate Raworth), The Purpose Economy (Aaron Hurst), de Betekeniseconomie van Avans lector Kaj Morel en een nieuw pleidooi voor het Basisinkomen (o.a. Rutger Bregman). En nu is er dus ook geld, het Nationaal Groeifonds.
Wie bepaalt?
Maar wie bepaalt hoe het nieuwe gewoon eruit gaat zien? Is dat onze nationale politiek, grotendeels geworteld in het neoliberalisme, die worstelt met haar rol als initiator van maatschappelijk debat en moeite heeft een visie te presenteren die verder reikt dan de volgende verkiezingen?
Het ligt meer voor de hand succes te verwachten van een brede maatschappelijke beweging, door gelegenheid ontstaan en voortgestuwd door een vurige ambitie de wereld mooier te maken, niet gehinderd door dogmatische denkbeelden, partijpolitiek of verkiezingen. Vanuit het onderwijs en bedrijfsleven zie je deze initiatieven ontstaan. Aangedragen verbeteringen voor het nieuwe gewoon, ingekleurd door het perspectief van de initiator.
Waar is de student?
Er ontbreekt in deze discussie een belangrijke participant: de student. De jongeren die op dit moment geconfronteerd worden met de keuzes die hun (groot)ouders gemaakt hebben. En die voor een goot deel van hun leven geconfronteerd zullen worden met het nieuwe gewoon. Zij die moeten leven met de maatregelen die nu worden genomen en die ook de rekening moeten betalen. Studenten, waar zijn jullie? Aanvankelijk demonstreerden jullie nog samen met scholieren op het Malieveld tegen klimaatverandering en meer recent weer voor Black Lives Matter, maar rond het meedenken over een wereld met en na Corona is het muisstil. Zo stil dat zelfs premier Rutte zich zorgen maakte en jullie opriep je stem te laten horen.
Beste Eva-Lisa,
Is de student te druk met de crisis en de problemen die hierdoor ontstaan met de studievoortgang of de beperkte mogelijkheden voor sociale interactie? Is het moeilijk een standpunt te bepalen of een podium te vinden om het te verkondigen? Of is het gemakzucht en denken ze ‘dat lossen mijn ouders wel op’?
Warme groet,
Bas Vogelsangs en Imke van Gaal
Volgende week lees je hier de reactie van Eva-Lisa Janssen.
Hoe raakt Corona jou als student? Ideeën over hoe het nieuwe gewoon er volgens jou uit moet zien?
Praat en denk mee over #HetNieuweGewoon.