In Den Bosch is er volop discussie over de plaatsing van windmolens op de Rietvelden en de Henriëttewaard. Lector Smart Energy Jack Doomernik gaf in het Brabants Dagblad van zaterdag 11 maart zijn visie op hoe duurzame initiatieven succesvol kunnen worden.
We zitten midden in de energietransitie en duurzaamheid is een dagelijks onderwerp geworden in de media. Om deze omslag in onze maatschappij te maken is zijn 3 dingen noodzakelijk: minder energie gebruiken, de energie die we nodig hebben zoveel mogelijk opwekken uit duurzame bronnen en alleen als het echt niet anders kan fossiele brandstoffen inzetten, maar dan wel zo efficiënt mogelijk. Er is al een groot aantal initiatieven genomen om het aandeel van opgewekte duurzame energie te vergroten. We gebruiken zonnepanelen bij bedrijven en particulieren, windmolenparken op land en op zee, biomassa, zonneweides zoals in Breda en een waterkrachtcentrale in Dommel. In 2015 ondertekenden belangrijke industriële landen in Europa, China en de Verenigde Staten in Parijs een klimaatverdrag met de ambitie om mondiaal de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 2 graden.
Energieakkoord
Er bestaat weinig twijfel over de noodzaak om steeds meer energie uit duurzame bronnen op te wekken. De Nederlandse ambities zijn verwoord in het Energieakkoord. De doelstelling is om 14% hernieuwbare energie op te wekken in 2020. De laatste prognoses laten zien dat dit niet gehaald wordt met het huidige beleid. Het moet dus sneller en regionale en lokale overheden spelen hierin een belangrijke rol.
Alle provincies en vrijwel iedere gemeente heeft het streven naar klimaatneutraliteit op de agenda staan. Zo ook de gemeente Den Bosch, die in 2050 klimaatneutraal wil zijn. Of deze doelstelling haalbaar is hangt af van de maatregelen die genomen worden en de snelheid waarmee die gerealiseerd kunnen worden. Er zijn meerdere wegen naar Rome denkbaar. De publieke opinie is positief als het gaat om verduurzaming van de samenleving, maar inpassing in stedelijke gebieden geeft problemen. Zonneweides vereisen veel ruimte en windturbines veroorzaken slagschaduw en geluid en over de schoonheid van een windmolen of een dak met zonnepanelen verschillen de meningen.
Rekensom
Om enig idee te krijgen over mogelijke oplossingen: een windmolen zoals op de Treurenburg wekt stroom op voor 1350 huishoudens, een zonneweide van 2 ha zoals in Breda kan 450 huishoudens van energie voorzien en de waterkrachtcentrale in de Dommel is goed voor 170 huishoudens. Een simpele rekensom leert dat om de ruim 67000 huishoudens in Den Bosch van duurzame energie te voorzien er naar schatting 50 windmolens, 150 zonneweides of 400 waterkrachtcentrales nodig zijn. De uitdaging is om de juiste mix te vinden en dit ruimtelijk in te passen door de juiste locaties te vinden. Het mag duidelijk zijn dat dit in een stedelijk gebied niet allemaal gaat lukken. Het is een goed principe om energie daar op te wekken waar die verbruikt wordt, maar dit is niet altijd mogelijk. Er zal naar alternatieve locaties gezocht moeten worden zoals op industrieterreinen, langs snelwegen, kanalen en rivieren en in het buitengebied. Oplossingen kunnen mogelijk ook buiten de gemeentegrenzen gevonden worden. Soms heeft dit zelfs de voorkeur. Het rendement van een windmolen is beter aan de kust dan landinwaarts, en hoewel ook het energietransport betaald zal moeten worden, kan dit toch een effectieve oplossing zijn.
Participatie van burgers
Den Bosch heeft concrete plannen voor 10 extra windmolens op de locaties De Brand, Treurenburg, Rietvelden en Heesch-West, maar dit is nog geen gelopen race en is ook nog niet voldoende om aan de ambities te voldoen. Inwoners en energiecoöperaties hebben al tot veel succesvolle duurzame initiatieven geleid. Een belangrijke uitdaging voor de beleidsmakers is om de burgers meer invloed te geven en te laten participeren in projecten, maar ook de ruimte te geven voor eigen initiatieven. Zonder participatie van burgers gaat de energietransitie niet lukken.