In Nederland zijn jaarlijks honderdduizenden mensen het slachtoffer van geweld in huiselijke kring, in de zorg of in mensenhandel. De gemene deler is de aard van de relatie tussen dader en slachtoffer: ze kennen elkaar en er is sprake van afhankelijkheid. Avanslector Janine Janssen pleit voor veel meer serieuze aandacht voor dit onderwerp. Op 16 september spreekt zij haar lectorale rede uit waarmee haar onderzoeksgroep officieel van start gaat.
De kranten staan vol met nieuws over aanslagen en oorlogen. Maar in Nederland vindt veruit het meeste geweld plaats in een meer intieme sfeer: in gezin, familie of in zorginstellingen bijvoorbeeld. De overheid noemt dit ‘geweld in afhankelijkheidsrelaties’ (gia). Een kind is afhankelijk van zijn of haar ouders, bewoners van instellingen zijn dat van zorgverleners en een jonge prostituee van een loverboy. Janine Janssen zoekt uit wat dit geweld typeert en hoe het te voorkomen is.
Overheidsbeleid maakt aanpak ingewikkeld
Niet alleen de ernst en de frequentie waarmee gia plaatsvindt rechtvaardigen de oproep voor meer aandacht. Ook de recente ontwikkelingen in het sociale domein maken het noodzakelijk: steeds meer overheidstaken – waaronder de aanpak van gia - zijn overgeheveld naar de gemeente. Zo’n grote omwenteling gaat niet zonder slag of stoot.
Bovendien wordt steeds meer van de burger zelf verwacht. Mensen moeten weerbaar zijn en bij problemen een beroep doen op hun eigen kracht en eigen netwerk. Maar bij geweld in afhankelijkheidsrelaties speelt het geweld zich juist af in die eigen kring. Kortom, er is nog veel onderzoek nodig naar de aanpak van dit soort geweld.
Als lector Veiligheid in afhankelijkheidsrelaties bij het Expertisecentrum Veiligheid van Avans onderzoekt Janssen de wisselwerking tussen afhankelijkheid en weerbaarheid tegen geweld. Door de verschillende vormen van gia te bestuderen, wil ze de mechanismen achter dit soort geweld inzichtelijk maken. Ze onderzoekt daarvoor samen met haar kenniskring van docenten onder andere huiselijk geweld, misbruik in de zorg, huwelijksdwang en mensenhandel. Doel is om met deze kennis professionals te ondersteunen bij preventie en aanpak.
Jeroen Bosch
Op vrijdag 16 september spreekt Janine Jansen haar lectorale rede ‘Afhankelijkheid en weerbaarheid’ uit, waarmee het onderzoek officieel van start gaat. Dat doet zij aan de hand van het werk van de middeleeuwse schilder Jeroen Bosch. Janine Jansen: ‘Gia mag dan een term zijn uit de 21e eeuw, 500 jaar geleden had deze meester daar ook al een verrassend scherp oog voor.’
Janine Janssen is naast haar functie als lector Veiligheid in Afhankelijkheidsrelaties bij Avans Hogeschool werkzaam als hoofd onderzoek bij het Nationaal Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld van de Nationale Politie.